verzameld door Jan Juffermans en Hans Meek (‘Voetafdruk Nederland’) en Jelleke de Nooij (‘De Transitie Motor’). Vandaag 1 juli gelanceerd en verstuurd naar minister Schouten (zodat ze dit nog voor het TweedeKamer-reces kan lezen) en naar de Tweede Kamer, de politieke partijen (die al aan hun verkiezingsprogramma’s bezig zijn), de provincies, etc. Het betreffende stuk (12 pagina’s) is hier te downloaden. We geven alleen de belangrijkste punten eruit weer:
Uit de inleiding:
Korte voedselketens geven boeren de mogelijkheid om investeringen in verduurzaming van de productie terug te verdienen. Anders dan in een lange keten komen producten immers niet op de internationale markt terecht, waar elke boer prijsnemer is en producten homogene bulk zijn. In de korte keten kan de boer laten zien hoe zijn producten verschillen van andere en daar een redelijke prijs voor vragen, ook doordat er minder schakels in de keten zijn. Het gaat er nu om hoe we met de geleerde lessen ervoor gaan zorgen dat we hier ook na Corona mee verder gaan, zodat over 5 jaar 25% van ons voedsel uit de regio komt.
Minister Schouten heeft haar steun er al voor uitgesproken. ….Op 4 oktober zal de Minister op handelsmissie het land ingaan en we verwachten dat er mooie green deals gesloten zullen worden. Deze handreiking is een opmaat daartoe.
Lokaal en meer zelfvoorzienend produceren betekent niet meer afhankelijk zijn van complexe wereldwijde logistiek met een forse CO2- en stikstof-uitstoot, en ook geen wereldwijde natuurvernieling meer. Ook willen we zo min mogelijk gebruik maken van chemie en monoculturen, dus niet-duurzame productie. Robuuste, lokale en zelfvoorzienende landbouw heeft dus grote ecologische en ethische voordelen ten opzichte van efficiënte land- en tuinbouw.
De milieukosten moeten in de prijs van voedsel verrekend worden. Het verschil in prijs tussen gangbaar en biologisch voedsel moet zo klein mogelijk worden. Maar effectief milieubeleid is alleen mogelijk met marktbescherming; er zijn dan ook een aantal voorstellen die op het Europese beleid gericht zijn.
De beleidsvoorstellen.
Wij geven hier alleen het korte voorstel weer, zie voor de toelichtingen het volledige document.
A. Regionale, gebieds- en grond-gerelateerde beleidspunten:
- Stimuleer ‘natuur-inclusieve’ en bio-landbouw in eerste instantie rondom de steden voor regionale consumptie met korte ketens. (Greet Goverde)
- In de Nederlandse supermarkten dient in 2023 minstens 25% van de versproducten binnen een straal van maximaal 40 km geproduceerd te zijn. (Michiel Korthals en Frans van der Steen)
- Overheden (met name gemeentes) en aan de overheid gerelateerde organisaties/instellingen stimuleren het verkorten van voedselketens door grond jarenlang in bruikleen te geven, tegen een redelijke vergoeding, aan startende bio-boeren, voedsel-‘boswachters’ en andere ‘korte keten’-projecten in de omgeving van dorpen en steden. (Greet Goverde)
- Stimuleer gemengde dierlijke en plantaardige productiesystemen. Michiel Korthals)
B 2. Relatie korte ketens met klimaat, ecologie en biodiversiteit
5. Koop veehouders bij voorkeur uit op gronden die voor duurzame landbouw en/of natuur geschikt gemaakt kunnen worden. ( Frans van der STeen)
6 Stop subsidies aan export-gedreven bedrijven; kies voor steun aan positieve duurzame ontwikkelingen. (Bert van Ruitenbeek)
C Leren en ontwikkelen
7. Initieer een multidisciplinair onderzoek naar de ecologische, sociale, financiële en wellicht nog andere voor- en nadelen van een regionale voedselvoorziening. (Jan Juffermans)
8. Ondersteun groepen die op regionaal niveau een andere economie vorm willen geven. Dit kan door het opzetten, financieel onderhouden, en optimaal verdichten van een landelijk netwerk van fysieke cursussen, waarbij inwonenden van een afgeperkt gebied begeleid worden om zich op zelforganiserende wijze te oriënteren op regionalisering van hun gebied. (Jac Nijssen)
9. Oprichting Fonds en Expertisecentrum regionale voedseldistributie (Michiel bussink)
10. Zet in op meer voorlichting en educatie op diverse onderwijsniveaus (Bert van Ruitenbeek)
11 Stimuleer horeca en kleine voedselondernemers (brouwers, bakkers e.d.) om regioproducten te gebruiken. De horeca afficheert zich graag met eten uit de streek en van het seizoen, maar in de praktijk stelt het vaak nog weinig voor. Zet een actieplan en langjarige campagne op om daar verandering in aan te brengen. (Michiel Bussink)
D Bestuurlijke, markt- en prijs-maatregelen in Nederland
12 Zorg voor bestuurlijke stimulering en ondersteuning op lokaal en provinciaal niveau. (michiel Korthals)
13 Voer een lager BTW-tarief in voor biologische producten, en dus ook ‘bio-boxen’ die zich beperken tot Nederlandse en aanvullend enige West- en Zuid-Europese voedselproducten. (Greet Goverde)
E. Europees beleid, als (rand)voorwaarde voor wat we in Nederland willen verwezenlijken
14 Voer een Europese CO2-prijs in, primair om de werkelijke gezondheids- en klimaatkosten door te berekenen. Maar ook om vervoer over onnodig grote afstanden zo veel mogelijk te beperken. (Guus Geurts en Jan Juffermans)
15. Voer Europese ecotaksen in op fossiele kunstmest en schadelijke bestrijdingsmiddelen. (Guus Geurts en Jan Juffermans)
16 Drastische verhoging van Europese milieu- en dierenwelzijnseisen aan de boeren. Dit wordt mogelijk doordat via verhoogde importheffingen oneerlijke concurrentie voor boeren wordt uitgeschakeld. (Zie de voorstellen 19 en 20.) (Guus Geurts)
17 Creëer een level playing field voor streekproducten (René de Bruin)
18 Stel op korte termijn aan van buiten de EU geïmporteerd voedsel dezelfde eisen wat betreft milieu en duurzaamheid als binnen Europa. (Guus Geurts en Frans van der Steen
19 Op de iets langere termijn is marktbescherming van de Europese markt noodzakelijk om te komen tot zo groot mogelijke Europese zelfvoorziening van voedsel, veevoer, hout en vezels. (Guus Geurts)
20 De oneerlijke marktmacht van (detail)handel en verwerkende industrie ten opzichte van de boer (en visser) wordt aangepakt door hervorming van het Europese en nationale mededingingsbeleid.
21 Zorg voor stabiele prijzen voor boeren via marktregulering van de Europese markt, bestaande uit de volgende maatregelen (In het kort: EU productiebeheersing instellen voor bepaalde akkerbouwproducten en daarvoor minimumprijzen vaststellen; veiligheidsvoorraden aanleggen) (Guus Geurts)
22 Het GLB-budget wordt alleen nog ingezet voor het behalen van maatschappelijke doelen op gebied van klimaat, vruchtwisseling, zelfvoorziening, biodiversiteit, natuur en landschap (Guus Geurts)
Ondertekend , naast Jan Juffermans en Hans Meek en Jelleke de Nooij, door
René de Bruin Stichting Streekeigen Producten Nederland; Michiel Bussink Journalist/schrijver; Guus Geurts en Greet Goverde, betrokken bij Platform Aarde Boer Consument en Voedsel Anders; Jan Huijgen Eemlandhoeve; Natascha Kooiman Smaackmakers; Michiel Korthals Hoogleraar Vrije Universiteit en Universiteit Wageningen; Bert van Ruitenbeek Directeur Stichting Demeter; Frans van der Steen Voorzitter Stichting Lokaal Voedsel Den Haag