De afgelopen jaren zijn vreselijk geweest voor de kleine melkveehouders in China. De vraag naar melk is gekelderd vanwege de schandalen waar zij niets mee te maken hadden, en de melkprijzen zijn gezakt tot onder de kostprijs. Veel boeren kiezen ervoor om hun koeien te slachten, maar zelfs dan gaan ze soms nog bankroet.
Dat kun je niet zeggen v an de zuivelbedrijven. Het gaat heel goed met bedrijven als ‘New Hope Group’en ‘Bright Foods’. Zij betalen heel weinig aan de Chinese boeren en gebruiken hun winst om hun eigen mega farms op te zetten in het buitenland, vooral in Nieuw Zeeland en Australië, waar vandaan ze melkpoeder als ‘veilig’ terug kunnen sturen naar China, vanwege de vrijhandelsakkoorden.
Liu Yonghao, de voorzitter van de New Hope Group, is een voorbeeld: hij heeft een samenwerkingsverband opgezet met twee van de grootste families in de zuivelsector. Hun joint venture begint met de bouw van Austrralië’s eerste melkveebedrijf met meer dan 10.000 koeien, en ze gaan er binnen tien naar zo nog twee bouwen.
Hetzelfde geldt voor andere landbouwproducten. Nadat China is toegetreden tot de WTO is er een grote stroom sojabonen en palmolie binnengekomen, wat de groei van het aantal voedselverwerkingsbedrijven en megafarms voor varkens en kippen heeft veroorzaakt. Multinationale bedrijven zoals Cargill, Wilmar and Charoen Pokphand zijn er steenrijk van geworden; het aantal Chinese boeren werd gedecimeerd. Veel Chinese bedrijven moesten sluiten maar andere voeren er wel bij en zijn er met steun van de regering in geslaagd wereldwijde voedselketens en zelfs hun eigen landbouwbedrijven op te zetten in het buitenland (zie tabel in het engelstalige artikel) . Dat is niet alleen van invloed op Chinese boeren maaor ook op boeren wereldwijd.
‘Familiebedrijven’ vervangen boerenfamilies.
Voedselzekerheid is altijd belangrijk geweest voor de Chinese regering. De voedselproductie was de taak van de Chinese kleine boeren. Maar de laatste decennia, mede dankzij de omarming van de vrijhandelsverdragen, is de regering de voedselproductie aan het verplaatsen naar grotere landbouwbedrijven, die ze ironisch genoeg ‘familiebedrijven’ noemen. En voorlichting en aanbesteding worden nu overgelaten aan de agribusiness. De regering gaat nu ook ‘drakenkop ondernemingen’ oprichten die verticaal geïntegreerde voedselketens gaan managen, an andere grote bedrijven worden aangemoedigd om in de landbouw actief te worden. dit is al het verst in de vleesproductie: 20 jaar geleden werd 8-0% van het varkensvlees aangelv erd door kleine boerdrijen, nu door ‘factory farms’.
Een belangrijk element in de nieuwe landbouwpolitiek is de overdracht van land van kleine bedrijven naar grote ‘familiebedrijven’, die gemiddeld 27 keer groter zijn. Daar zijn er al 877,000 van. De Chinese et verbiedt boeren om hun land te verkopen, maar Kleine boeren worden overgehaald het ‘gebruiksrecht’ van hun land over te dragen voor US$112-128 per boer.
Het eerste bedrijf dat dar op af sprong was het reusachtige staatsbedrijf CITIC, een investeringsmaatschappij van de voormalige vice-president Rong Yiren, een van de rijkste mannen van Azië. Het bedrijf heeft een partnerschap gesloten met Bayer CropSciences, and gebruikt de pesticiden etc. van dat bedrijf in zijn landbouwketens. CITIC en vele andere bedrijven zijn ook zeer actief in het buitenland (zie de tabel bij het engelstalige artikel). Overal wordt land gekocht en worden bedrijven opgezet: US, Argentinië, Brazilië, Indonesië, Australië, New Zealand) maar ook in lage lonen gebieden zoals Africa (m.n. Angola, Cambodia, etc.
Het meest agressieve bedrijf is het staatsbedrijf China National Cereals, Oils and Foodstuffs Corporation Group (COFCO), dat onlangs een meerderheidsaandeel heeft verworven in het Nederlandse Nidera en in Noble uit Singapore, twee van de grootste handelaren in zaden en granen in de zuidelijke kegel van Zuid Amerika. Noble isook een belangrijke speler in de palmoloie-handel van indonesië.
In China heeft een sterke migratie plaatsgevonden van het platteland naar de stad, maar dat zal niet zo blijven aangezien de Chinese maakindustrie niet zoveel arbeiders meer kan opnemen nu de productie stagneert, en de eerste tekenen van een omgekeerde route zijn er al. Maar er zal geen plaats zijn voor kleinere boeren als het land intussen is overgenomen, hun markten in handen zijn van grotere bedrijven, en hun milieu vervuild wordt door pesticiden, chemische kunstmest en afval van de megafarms.
China is heel snel een grote nieuwe speler geworden in de expansie van de agribusiness, wat tegen het belang in gaat van kleine boeren en lokale voedselsystemen , zowel in china als elders in de wereld.
Uit: Grain: Corporations replace peasants as the vanguard of China’s new food security agenda