Bespreking door Marlies van Maarseveen **
Cherl-Ho Lee* is een gepensioneerde Koreaanse professor in voedseltechnologie. Met het boek Food War 2030 geeft Cherl-Ho Lee zijn visie op de klimaatproblematiek: Het zal niet de klimaatverandering, maar de voedselverdeling en het aandeel in de voedselketen zijn, die in de toekomst tot dramatische gevolgen zullen leiden. De ernst van de klimaatverandering wordt niet onderschat, maar het is de toegang tot basisvoedsel, die tot een omwenteling in de wereld zal leiden.
Het aardige aan dit boek is dat het hoofdzakelijk observerend geschreven is. In het boek komen de voedselbehoefte, productie, de agrarische productieketen, GMO, import boycots, en de invloed van brandstofprijzen aan bod. Er worden weinig conclusies getrokken op basis van een rationele analyse. Deze manier van schrijven geeft de noodzakelijkheid, maar ook de richting aan van onorthodoxe oplossingen. Dit is dan ook de reden dat dit boek, dat verschenen is vóór IPCC AR5 (klimaatstudie 2013), niets aan actualiteit ingeboet heeft.
Het boek begint met een fictief verhaal waarin helder wordt beschreven hoe biotechnologie en het onderzoek naar nieuwe rassen, wordt gestuurd door landsbelang in het bijzonder met betrekking tot de economische consequenties. Het wereld “spel” draait om wie de touwtjes in handen heeft van de agrarische productie in al zijn facetten en op dit moment hebben Amerika en West Europa de beste kaarten, als trendsetters met een overproductie : Food rules. Voedsel heerst, wie deze keten beheerst heeft de eigenlijke macht.
Als de welvaart van een land stijgt, zal met een verwestersing van het eetpatroon de import aan vlees en producten uit de voedselverwerkende industrie toenemen. Door de stijgende vraag naar deze producten, vlees en biobrandstoffen zal de prijs van gewoon basisvoedsel stijgen. Tegenvallende oogsten en starre machtsverhoudingen zullen de wereldvoedselprijs nog verder opdrijven.
In het boekje wordt van de “verwesterde“ wereldlanden gesteld, dat zij denken voor alles het eigenbelang in het oog te kunnen houden, maar streekgebonden schaarste aan basisvoedsel zal altijd tot oproer leiden. Trade liberalization zal op termijn funest zijn voor die landen, die wat hun basisvoedsel betreft blijvend niet zelfvoorzienend zijn.
Tijdens de Uruguay Round (1986-1994) was de zelfvoorzieningsgraad van granen van grote Europese landen, de VS en Canada meer dan 100 %. Het uit de Uruguay Round voorkomende WTO Free Trade Agreement ( vrijhandelsakkoord) gaat uit van een gedeeld voordeel op voorwaarde dat er geen importbelemmeringen zijn. De VS en Europa willen hun overschot aan basisvoedsel graag “uitruilen” tegen goedkope industriële producten en luxe agrarische producten, zoals koffie en cacao die zij niet zelf kunnen verbouwen. Door slimme landbouwsubsidies blijft een ongelijkheid in prijsopbouw van het basisvoedsel bestaan! Dit “westerse” model is een verdeling van werk op wereldniveau.
Ghana is een voorbeeld van een land dat door zijn streven naar een hogere levensstandaard niet meer zelfvoorzienend is. Het heeft zijn landbouwsubsidies gestopt, en zich gericht op export van landbouwproducten, hoofdzakelijk onverwerkte cacao. Dit is geen verstandige weg, de ontwikkeling van het platteland stagneert. Het inkomen op het platteland is laag en de zelfvoorzieningsgraad is kwetsbaar.
Trade liberalization onder de WTO heeft de wereldvoedselverdeling gepolariseerd.
Hoofdstuk II, The Mad Cow Frenzy wordt gewijd aan de reactie van het Koreaanse volk op een ondoordacht snel afgesloten handelsakkoord met de VS, wat onvoorwaardelijke invoer van vlees door Korea uit de VS behelsde. Door burgeractie zijn er betere afspraken met de VS gemaakt, is de vleesimport verspreid over meerdere leveranciers, en is ook de vleesconsumptie zelf gedaald. Cherl-Ho Lee benadrukt het vreedzame karakter van dit initiatief en de zelfdiscipline die het Koreaanse volk toonde op het moment dat het initiatief dreigde te ontaarden in een meer totaal oproer. The Mad Cow Frenzy is het voorbeeld dat een volk, dat in staat is de regering op vreedzame wijze te dwingen het roer om te gooien.
Monopolisering van agrarische toeleveringsbedrijven (Monsanto, Dupont, Syngenta), met zaad meststoffen en bestrijdingsmiddelen, leidt tot economische afhankelijkheid en verlies van diversiteit. Juist met monoculturen en zeker in combinatie met klimaatverandering ontstaat kwetsbaarheid voor grootschalige rampen en komt de voedselzekerheid in bepaalde gebieden in gevaar.
Het laatste hoofdstuk, hoofdstuk VI “ the foodwars in 2030” doet door het hoge fictie gehalte (e.e.a. leidt zelfs tot een kernoorlog) lichte afbreuk aan de rest van het boek. Dat het bezit van voedsel tot chantage en machtsmisbruik kan leiden was in de voorgaande hoofdstukken al duidelijk gemaakt evenals dat een oplossing alleen vanuit wereldburgerschap, solidariteit en een onorthodoxe denkwijze verwacht kan worden.
Dat er nog hard gewerkt moet worden om tot die oplossing te komen is Cherl- Ho Lee niet kwalijk te nemen.
Dit boek is een aanrader voor mensen die kennis willen nemen van een andere kijk op de klimaatproblematiek, zodat ze met deze kennis aan èchte oplossingen kunnen werken.
===================================
** Cherl-Ho Lee studied agricultural chemistry at Korea University and served as an ROCT artillery officer. In 1970, he was selected to study in Denmark with the support of the Danish government (the DANIDA program), after six years he received a ph.D. in food science from the Royal Veterinary and Agricultural University. He worked as a researcher for four years at the Massachusetts Institute of Technology (MIT) before being invited back to Korea University as a professor in its Department of Food Technology. In 2010, he retired after thirty years in teaching to found the Korea Food Security Research Foundation, where has been working to alert the public to the coming world food crisis and educate people in preparation for it. His honors include the Pomegranate Medal for Civil Merit and the Red Stripes Medal given by the Republic of Korea, as well as membership as a Fellow of the Institute of Food Technologists in the United States. He has written over twenty books, including Food Orchestra, White Paper on Food Hygiene Cases, and Introduction to Korean Food Science, as well as over 270 research papers.
Cherl-Ho Lee: Food war 2030 Bold predictions for the decades ahead! The trigger that will hasten the end of capitalism? ISBN 978-89-967826-4-3 Translation: Colin A. Mouat Anamdong, Korea. 2013, 241 pag.
=================================
Marlies van Maarseveen heeft Landbouwplantenteelt aan de Wur gestudeerd ( 1975-1981) , was zelfstandig boerin in de Gers (Frankrijk), en vervolgens werkzaam in de financiële sector (non-profit organisaties)