Elske Hageraats van de Boerengroep maakte een verslag van een inspirerende excursie op 25 juni j.l. naar boerderij Ruimzicht (Halle) in het kader van het project ‘Allemaal Lokaal!’ van Milieudefensie. Hier een samenvatting van het engelstalige verslag.
Gerjo Koskamp nam in 1969 de boerderij van zijn ouders over met 44 ha grond. Maar het boeren ‘voelde niet goed’, daarom schakelde hij in 1989 over op biologische landbouw. En waarom dan niet de koeien hun horens laten behouden? Die zitten vol mineralen. En de kalfjes liet hij vanaf 2002 bij de moeders, ze worden langzamerhand van elkaar gesscheiden, maar dan kunnen ze elkaar de eerste tijd daarna nog wel zien. De koeien mogen het hele jaar door naar buiten. Kortom hij schakelde ook nog over op biodynamisch.
Hij heeft nu een mooi biodynamisch bedrijf met een kudde van 50 koeien van alle leeftijden: een ‘familie’-kudde met vier generaties koeien. Het is een mengsel van MRY, Holstein Frisian and Fleckvieh, die zowel melk als vlees leveren (‘double purpose cow’). De melk gaat naar Aurora, een kleine melkfabriek die er heerlijke kaas van maakt die ook in Gerjo’s boerderijwinkel verkocht wordt.
De nutirëntencyclus is zoveel mogelijk gesloten. Twee hectares van Gerjo’s land worden gepacht door tuinder Fred Bijleveld die zijn koeienmest gebruikt en daarmee biodynamische groenten produceert. Gerjo betrekt het voer voor de koeien van plaatselijke boeren in een kring van 150 km rondom deboerderij. Ze leveren klaver en graan (gerst, rogge, tarwe) en luzerne (alfalfa), en Gerjo levert hen mest voor de akkers. Van het graan worden pellets gemaakt voor de koeien, die er 3-4 kg. per dag van eten, en dat is met het gras en de kruiden van de weilanden genoeg om er 6.000 liter melkper jaar mee te produceren. Er wordt helemaal geen soja gebruikt.
Sommigen waarschuwen dat het hoge percentage eiwitten in soja leidt tot een hoog nivo aan stresshormonen die ook in de melk belanden. En Gerjo zegt: “Ik wil niet dat er zoveel diervoer over de wereld versleept wordt. Dat is niet efficiënt en slurpt fossiele brandstoffen. Ook wil ik liever de plaatselijke economie stimuleren en ik wil geen zaken doen met multinationals. Toen ik een paar jaar geleden merkte dat er ook soja uit China in mijn diervoer zat zei ik tegen de leverancier dat ik voortaan plaatselijk voer wilde.”
De transitie
Vanaf 2015 voeren 3 bio dynamische boeren die aan Arurora leveren hun koeien lokaal diervoer. Maar ze doen nog meer om de voedsel-voetafdruk te verminderen: ze produceren ook eigen energie. Gerjo: “We begonnen olie te winnen uit eigen koolzaad, dat we gebruiken als brandstof voor onze eigen tractor en shovel. En we hebben ook zonnepanelen zodat onze elektriciteit ook 100% lokaal is. Zelfs de shovel heeft zonnepanelen!”
Biodiversiteit en de bodem
Gerjo besteedt veel aandacht aan de biodiversiteit en een gezond bodemleven. “Ik hou van biodiversiteit, want de koeien zijn nu veel gezonder. Ze hebben geen extra mineralen of vitaminen nodig omdat kruiden en ook bomen in de weilanden genoeg mineralen leveren, zoals potassium, kalk, fosfaat en magnesium.” Hij is er trots op dat er wel 100 wormen per m2 in zijn bodem zitten. Hij voegt ook effectieve micro-organismes toe aan de mest voordat die wordt verspreid. Hij is een van de boeren die meegewerkt hebben aan de film ‘Bodemboeren’, waarin het belang van een gezonde bodem wordt uitgelegd. Gerjo wil ook geen antibiotica gebruiken, zijn weilanden bevatten zo’n 100 kruiden waaruit de dieren kunnen kiezen. Ook eten ze het blad van de wilgen, die mineralen uit de diepere lagen van de bodem hebben gehaald.
Als het gras te hoog is perkt hij het graas-gebied in m.b.v. stroomdraad, waarna het gras daar heel kort gegeten wordt. Als de koeien naar een ander stuk weiland zijn krijgt het gras genoeg tijd om zich te herstellen. De stal is een ‘heuvelstal’ die altijd open is en waar het stro in het midden ligt zodat de koeien op weg daarheen de mest vertrappen zodat die gemengd wordt met zuurstof.
Conclusie
De productie van soja leidt tot ontbossing, bodemerosie, geweld tegen plaatselijke familiebedrijven en inheemse volkeren, landje pik en overdadig gebruik van synthetische chemische middelen. Het bedreigt de voedselsoevereiniteit want voedselgewassen worden vervangen door cah crops zoals soja, die die zwaar bespoten worden met chemicaliën zoals glyfosaat van Monsanto.
Doordat we eten zijn we een deel van de landbouw. We kunnen niet wachten tot regeringen actie ondernemen. Think global, act local: steun plaatselijke duurzame voedselproductie vanwege wereldwijde solidariteit en voedsel;soevereiniteit. Een eerlijke prijs voor gezond, lokaal geproduceerd voedsel. Doe mee met ‘allemaal lokaal’.
More info: http://www.boerderijruimzicht.nl
plaatje: ‘soja die je niet ziet’, met dank aan Milieudefensie en andere organisaties.