Nu de EU-ministers op de top in Bratislava laatst besloten hebben dat CETA, het vrijhandelsverdrag met Canada, volgende maand ondertekend wordt, dringt natuurlijk de vraag zich op: valt het nog te stoppen? En zo ja, hoe dan? We vroegen het aan mensen die de afgelopen tijd actief zijn geweest in de anti-CETA (en TTIP) campagne, aldus start een artikel op Globalinfo.
In dat artikel eerst een update over de stand van zaken in de politiek. In het kort: er worden in Brussel nog wat beloftes gedaan, en er komt een soort blijsluiter, de ‘interpretatieve verklaring’. Die zou 12 oktober klaar moeten zijn. Als alle belemmeringen weggenomen zijn, zullen de EU en Canada het verdrag ondertekenen tijdens een top 27/28 oktober in Brussel, in aanwezigheid van de Canadese premier Justin Trudeau.(TTIP gaat even op een laag pitje).
De eerste die op de Globalinfo website hierover aan het woord komt is Guus Geurts, vanaf het begin betrokken bij de TTIP-campagne in Nederland en onder andere actief in de ‘boerenbeweging’ Aarde Boer Consument (ABC)
Vraag van globalinfo: Valt CETA nog te stoppen?
Ten eerste: Ik heb in ieder geval geen vertrouwen in de kosmetische toevoegingen aan CETA over milieu, voedselveiligheid en arbeidsvoorwaarden die nu beloofd worden. Deze zijn evenals alle duurzaamheidshoofdstukken in vrijhandelsverdragen niet afdwingbaar.
CETA valt nog te stoppen maar dan moeten we snel zijn. Ik heb de grootste hoop gevestigd op het Europees Parlement. Zij gaan dit voorjaar stemmen. Alleen zij kunnen het – in ieder geval voor de landbouw en veehouderij – essentiële vrijhandelsdeel nog tegen houden als de Europese Raad instemt. (Nationale lidstaten gaan niet over dat vrijhandelsdeel, dat blijft hoe dan ook alleen de competentie van de Europese Commissie.)
Wat moet er gebeuren?
Er moet bewustwording komen onder de Nederlandse bevolking, werknemers, boeren en het MKB dat CETA geen lieve uitvoering van TTIP is. Het kwam vooral tot stand door onderhandeling met de vorige conservatieve Canadese regering, die o.a. Kyoto opzegde en door CETA meer teerzandolie naar de EU wil exporteren. Zoals gezegd krijgen boeren ook te maken met oneerlijke concurrentie van Canadese producten.
De Nederlandse tegenbeweging zou dus vooral in moeten zetten op een ‘Nee tegen CETA’ in het Europese Parlement. Het is vooral zaak druk uit te oefenen op de PvdA, CDA, D66, ChristenUnie en SGP en hun Europese fracties. De laatste twee zijn in Nederland al heel kritisch met name om de landbouwsector te beschermen, maar hopelijk wil hun Europese fractie dit kritische geluid overnemen. Ik hoop ook dat CETA en TTIP een belangrijke rol gaan spelen in de komende verkiezingscampagne voor de Tweede Kamer, omdat de stemming over CETA in dezelfde periode zal plaatsvinden in het EP.
Gevaren van CETA
Het vrijhandelsdeel is fundamenteel fout, omdat het leidt tot oneerlijke concurrentie voor Europese boeren en het MKB. Als de importtarieven verlaagd worden of er tariefvrije importquota (voor b.v. rund- en varkensvlees) worden ingesteld, komen er direct producten op de markt die met lagere standaarden zijn geproduceerd. Zo is het voorzorgsbeginsel in Canada uitgehold door NAFTA, zijn de voedselveiligheids- en milieustandaarden lager en bestaan er geen wettelijke dierenwelzijnsstandaarden. Deze producten mogen na liberalisering en ‘wederzijdse erkenning van standaarden’ toch de markt op omdat er binnen CETA, TTIP en andere vrijhandelsverdragen, geen eisen mogen worden gesteld aan de ‘wijze van productie’. Er mogen slechts eisen worden gesteld aan de voedselveiligheid van importproducten, maar ook die eisen zijn niet erg streng. Zo heeft minister Ploumen al gezegd dat de in Europa veel lagere Maximale Residue Niveaus (MRL’s) van bestrijdingsmiddelen, worden verhoogd richting Codex Alimentarius. In Canada en de VS liggen die MRL’s dan weer hoger dan de Codex. Dit is een aanwijsbare achteruitgang van de voedselveiligheid.
Instemmen met CETA betekent ook dat er een precedent is richting TTIP. Ook in CETA zit het zogenaamde Regulatory Cooperation Forum, een groep ambtenaren onder grote invloed van multinationals, die nieuwe regelgeving eerst beoordeelt op ‘handelsverstoring’. Verder heeft meer dan 80% van de Amerikaanse multinationale bedrijven een vestiging in Canada, en kan zo het gewraakte ICS gebruiken om Europese lidstaten aan te klagen.
Ik raad iedereen de waarschuwingen uit het onderzoek ‘Food Safety, Agriculture and Regulatory Cooperation in the Canada-EU Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA)’ (pdf) van the Council of Canadians ter harte nemen. Er is ook een Nederlandstalige samenvatting (pdf).
Wij hebben de belangrijkste conclusies ook verwerkt in ons rapport ‘TTIP en CETA een gevaar voor de hoogwaardige Europese en Nederlandse landbouw, veehouderij en voedselvoorziening’.
En als het EP in het voorjaar CETA goedkeurt?
Als het verwerpen van CETA in het EP onverhoopt niet mocht lukken is de minst slechte variant dat voorlopige inwerkingtreding wordt voorkomen, tot alle Europese lidstaten hebben geratificeerd. Maar ik heb niet te veel hoop op eventuele referenda, (zoals het Nederlandse referendum waarop u op ddeze website – linker kantlijn – kunt stemmen) omdat die maar over een klein deel van het verdrag gaan.
Het referendum rond het Associatie Akkoord met de Oekraïne moet een waarschuwing voor ons zijn. Als het Europees Parlement instemt treedt 85% van het verdrag – al voorlopig – in werking. Lidstaten kunnen wel tegenstribbelen of referenda houden, maar dat gaat slechts over de overige 15%.
Gaat er weer een mobilisatie in Brussel komen rond de eventuele ondertekening?
Daar weet ik te weinig van. Ik zou in ieder geval de druk flink – ook op straat – opvoeren richting het Europese Parlement (zowel de Handels-commissie INTA als de Plenaire vergadering) als zij in het voorjaar over CETA gaan stemmen.
Guus Geurts
Coördinator van de TTIP en landbouw-coalitie bestaande uit boerenorganisaties, Milieudefensie, FNV Agrarisch Groen, Bionext (belangenbehartiger van de gehele biologische sector) en Platform Aarde Boer Consument.
Ons manifest ‘Houd de Boerderij TTIP-vrij’ is hier te downloaden (pdf)