De onderhandelingen over het TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) zijn begonnen maar spelen zich grotendeels af achter gesloten deuren. Hiertegen zijn veel bezwaren naar voren gebracht, en ook tegen de doelen van de onderhandelingen, die verder gaan dan die waar de WTO-onderhandelingen op zijn gestrand. De groeiende tegenstand tegen de verruiming van de macht van de bedrijven ontlokt sussende geluiden aan de EU. Het is verstandig door de P.R. praatjes die verspreid worden heen te kijken. (P.R. = ‘spin’ in het engels.)
Algemene bezwaren:
Er zijn veel bezwaren geuit, zowel binnen als buiten het Europees parlement, maar volgens gelekte verslagen wil de EU Commissie nog steeds veel macht aan de bedrijven geven. De zogenaamde ‘ investor-state dispute settlement provisions’ zouden Amerikaanse bedrijven die in Europa investeren het recht geven om Europese regeringen aan te pakken in international tribunalen zodra ze vinden dat wetten op het gebied van gezondheid, consumenten- milieu- of sociale bescherming hun winst belemmeren.
Dit is en aanval op de democratie en wetsbescherming. De bedrijven eisen compensatie als regeringen regels vaststellen die tegen hun belangen ingaan. Als we kijken naar claims die de afgelopen jaren in dergelijke gevallen al ingediend zijn krijgen we een voorproefje: de tabaksreus Philip Morris heeft Uruguay en Australië voor de rechter gedaagd vanwege hun gezondheidswaarschuwingen op pakjes sigaretten; de multinationale vervuiler Vattenfall wil $3.7 miljard compensatie van Duitsland als schadevergoeding voor de democratische beslissing om kernenergie uit te faseren; en het amerikaanse bedrijf Lone Pine vervolgt Canada à raison van US$ 250 miljoen nadat het land uit milieu-overwegingen een moratorium instelde op schaligas exploitatie (‘fracking’) in Quebec. Volgens de UN isvorig jaar in 70% van de rechtszaken tussen investeerders en regeringen ten gunste van de investeerders beslist. (Met dank aan Corporate Europe observatory)
Bezwaren vanuit landbouw oogpunt:
– de EU moet de veiligheidseisen in overeenstemming brengen met de (lagere) eisen in de VS en de amerikaanse producten gaan importeren als zijnde als ‘gelijkwaardig’. (Denk aan standaarden voor de hoeveelheid antibiotica en groeihormonen in vlees, en aan de GMO’s.) Europa behield zich tot nu toe het recht voor om het ‘voorzorgspricipe’ (precautionary principle) te hanteren: ‘Bij gevaar niet oversteken’. Dit komt in gevaar.
– import tarieven zullen moeten worden afgeschaft, bijvoorbeeld op graan en rundvlees. Dit betekent dat alleen boeren die ‘Amerikaanse’ (zeer grootschalige) productiemethodes hanteren het kunnen redden.
– Amerikaanse bedrijven kunnen Europese wetten aanvallen die zij handelsbelemmerend vinden, zoals wetten op het gebied van bodem- en waterkwaliteit.
Het verdrag zal de belangen van gewone boeren (niet alleen in de EU) schaden, en boeren protesteren tegen het feit dat dit verdrag ondemocratisch voorbereid wordt. In feite zullen veel punten uit het nieuwe GLB waardeloos blijken te zijn. Zie voor het volledige artikel erder de engelse boeren- en landarbveiders organisatie, en zie ook het bericht van 18 juni j,l, op onze ABC-site (analyse van J. Berthelot).
=================
‘Spinning’ door de EU
Waarom zou je het bedrijfsleven zo’n sterk instrument in handen geven om beleid dat democratisch is vastgesteld te beperken? Waarom zou je buitenlandse investeerders meer rechten geven in je wetssysteem dan binnenlandse investeerders, om nog maar te zwijgen van gemeenschappen en burgers?
Om de zorgen weg te nemen is de Europese Commissie met een propaganda campagne begonnen. enkele claimss:
1. ‘De Europese lidstaten reguleren al jaren en ze zijn daarop nog niet aangevallen’ dit is selectieve blindheid. En Vattenfall-duitsland dan, zie boven? En China heeft een claim ingediend tegen de uitkoop van Fortis door België. En onlangs kreeg een Nederlandse verzekeraar 22 miljoen toegewezen omdat de Slowaakse regering een privatisering in de gezondheidszorg had teruggedraaid. 15 Staten zijn al door investeerders voor de rechter gedaagd. Tsjechië is het vijfde meest gedaagde land.
2 de wetgeving staat niet op het spel, er hoeft hooguit maar compensatie te worden betaald. Dat ‘hooguit’ klinkt geruststellend. Maar in 2003 moest Tsjechië zoveel als het hele gezondheidsbudget van dat jaar betalen aan een bedrijf. De dreiging van een rechtszaak zorgt ervoor dat landen hun wetgeving herzien of afzwakken. Bovendien staat volgens een gelekte tekst in de huidige onderhandelingen tussen de EU en Canada de bepaling dat wél kan worden geeist dat wetten veranderd worden.
3 rechtszaken tussen investeerders en regringen bevorderen de groei. Hiervoor is geen enkel bewijs, zie Corporate Europe Observatory
4 de ‘rechten voor investeerders’ die de EU opstelt staan garant voor het behoud van wetsbescehrming. O ja? In het mandaatvoor de onderhandelingen staaqt dat regeringen moeten kunnen aantonen dat hun beleid nodig was. Kan Duitsland aantonen dat het ‘groene’beleid nodig was, of was een ander beleid ook mogelijk geweest? Elk willekeurig advocaten team kan hier een rechtszxaak van maken. Staten kunnen ‘frivole’ (onnozele) claims aanvechten maar daar is geen enkel geval van bekend.
5 de ‘culturele verscheidenheid’ in Europa zal niet in gevaar komen’. Dit wordt door de duitse en franse media en politici sterk betwijfeld. Mediagiganten zullen hun aanvallen openen.
6 Investeerders hebben zulke ‘dispute settlement bodies’ binnen vrijhandelsverdragen nodig, want in nationale rechtszaken worden hun rechten niet gerespecteerd, die zijn bevooroordeeld. De EU Commissie kon echter slechts twee zwakke voorbeelden geven van Canadese gevallen, en geen een Europees geval. Daarentegen heft CEO vorig jaar aangetoond dat een klein clubje advocaten met allerlei conflicterende belangen voortdurend in de weer is met een niet aflatende stroom van rechtszaken waarin voor investeerders multi-miljoenen worden geëist.
7 De EU zal de onafhankelijkheid van de arbitrage garanderen. De commissie heft een ‘code of conduct’ opgesteld,en als die tot op de comma gehandhaafd zou worden zo dat een garantie zijn. Maar tot nu toe werken dat soort ‘codes’ niet, vooral niet in het geval van deze ‘scheidsrechters’ die geen salaris hebben maar die meer verdienen naar gelang het aantal zaken dat ze afronden. Volgens de Attorney General van Singapore “hebben deze ‘ondernemers-scheidsrechters’ er baat bij om hun zaken breed uit te spinnen en in het voordeel van de investeerders te beslissen omdat dat leidt tot meer zaken.’
8 de privileges voor de investeerders kunnen niet in nationale gerechtshoven worden gegarandeerd’ De investeerder heft een ‘parallel wetssysteem’ nodig. Eindelijk eerlijk! De Commissie wil multinationale bedrijven veel grotere eigendomsrechten evendan binnenlandse bedrijven, gemeenschappen of individuen van hun respectievelijke grondwetten krijgen. Hier wordt een overkoepelend wetssysteem geschapen waarmee hun grotere rechten kunnen worden afgedwongen.
Laten we ervoor zorgen dat de rozige ‘spin’ van de EU Commissie het publieke debat over deze op handen zijnde ‘rechten voor de tranatlantische bedrijven’ niet vertroebelt.