Nog een petitie om te ondertekenen, ditmaal toegespitst op veeteelt : www.duurzameveeteelt.nl. Ruim 100 hoogleraren zijn verontwaardigd dat met het advies van de commissie Wijffels uit 2001 niets is gedaan. In 2010 zou het afgelopen zijn met de fabrieksmatige, mens- en dieronwaardige vleesproductie, aar nu is het 2010 en we zitten nu zelfs ook nog met resistente bacteriën. ‘Het beleid moet veranderen’, aldus de hoogleraren. Een goed initiatief. Lees hun overwegingen op de website. En lees hieronder zowel lof als kritiek van Platofrm ABC. Inmiddels zijnwe al in een levendige email wisseling verwikkeld met Roos Vonk, de woordvoerder. We willen hen graag betrekken (ondertekeningen) bij het wetenschappelijk rapport dat binnenkort over het Gemeenschappelijk landbouw Beleid uitkomt. Maar hier eerst onze reactie op hun overwegingen:
PARADIGMA VERANDERING IN DE LANDBOUW
‘De vee-industrie moet stoppen’ vinden ruim 100 hoogleraren (www.duurzameveeteelt.nl). ‘Het is tijd voor verandering’. Goed initiatief!
De hooglerearen leggen de zwarte piet bij de overheid, en niet bij de boeren. En terecht. We kunnen de boeren er niet op aankijken, zij moeten werken binnen de grenzen van het huidige beleid en door dit beleid zit de helft van de boeren op het minimum-inkomen of minder.
Er zijn boeren die het lukt het heft in eigen handen te nemen door vorming van nieuwe coöperaties waarmee ze de tussenhandel kunnen omzeilen. Voor de boeren van de coöperatie ‘Oregional’ bij Nijmegen die vooral mikken op grote afnemers zoals zorginstellingen scheelt het minstens 15 % in hun winstmarge. Voor menigeen betekent dat het verschil tussen overleven en omvallen. En de milieu-doelstellingen van die coöperatie werpen hun vruchten al af: een varkensbedrijf in de Ooijpolder voert de hun biggen en zeugen nu met graan van eigen grond. Eerst werden de biggen verkocht aan een handelaar, maar nu houden ze minder zeugen en ze laten de biggen op hun eigen bedrijf verder groeien in hun ‘gesloten kringloop’ (voer – varken – mest op eigen bedrijf) . Voor die boer is het prettig te weten dat deze goede kwaliteit varkensvlees waar geen Braziliaanse soja aan te pas is gekomen niet als kiloknaller eindigt maar tegen een betere, redelijke prijs op de borden van de patiënten van de St Maartenskliniek in Nijmegen belandt.
Maar het is voor de boeren wel een enorme klus, zo’n nieuwe distributielijn opzetten, alleen maar omdat ze langs de normale route nauwelijks kunnen overleven. Er is inderdaad iets mis met het beleid. En verbeteringen horen niet alleen van de boeren zelf of van de consumenten te komen. Dus wij zijn het eens met de hoogleraren: de overheid moet vanwege onze gezondheid en ons milieu een ander beleid voeren. En dan hoort het probleem van de schaalvergroting niet bij de provincies, waar het nu is neergelegd, zoals o.a. bleek in Brabant. Het hoort op het bordje van onze regering te liggen, en van Europa.
De hoogleraren pleiten voor een paradigma-verandering, maar welke verandering dat is wordt op de site niet uitgewerkt. ‘De overheid speelt een sturende rol….via regelgeving duurzaamheid afdwingen…. boeren helpen zich aan te passen door middel van flankerend beleid…’ Niet echt een paradigma verandering. Het kan duidelijker.
Het huidige beleid werkt grootschaligheid in de hand: we richten ons naar de wereldmarktprijzen dankzij de ‘vrije’ markt ideologie, ook al gaat maar 10% van de Europese producten uiteindelijk naar de wereldmarkt. Dat betekent dat de laagste prijzen de richtprijzen zijn. Dus zo goedkoop mogelijk produceren is het devies, in plaats van dat we onze gezondheid, het milieu, een fatsoenlijk inkomen voor de boer, en eerlijkheid tegenover de ontwikkelingslanden als richtsnoer nemen.
Op andere terreinen hebben we inmiddels ingezien dat die zogenaamd vrije markt helemaal niet zo ideaal is, denk aan de banken, de zorg, de spoorwegen. Waarom is dan die eerste levensbehoefte, ons voedsel, nog steeds aan die waan onderworpen? De politiek kan ook andere keuzes maken. In Canada bijvoorbeeld bepalen boeren en de overheid samen dat er van bepaalde producten, genoeg geproduceerd wordt voor het eigen gebied, en wat de prijs en kwaliteit zijn. De agrifood bedrijven en de supermarkten mogen meepraten maar zij krijgen niet het heft in handen, zoals hier in Europa. Resultaat? Prima kwaliteit, een consumentenprijs zoals in andere landen, en een fatsoenlijk inkomen voor de boer. En heus wel ruimte voor import.
Neem de melk. Afgelopen zomer kregen de Canadese boeren nog steeds 40 cent voor een liter melk, terwijl het hier 20 cent was dankzij overproductie op de wereldmarkt. Veel Nederlandse melkveehouders moesten ophouden, en hun grond kwam te koop voor grootschaliger bedrijven. Willen we verder die kant op, of gaan we de Canadese kant op van meer overheidsregulering? Als de boer een fatsoenlijke prijs krijgt kun je eisen stellen wat betreft afmetingen van het bedrijf, milieu, dumping naar ontwikkelingslanden, en onderhoud van het platteland.
De hoogleraren willen dat Nederland voortrekker van Europa wordt. Dat is echter precies tegengesteld aan de werkelijkheid. Gerda Verburg voert samen met Denemarken de neoliberalen onder de landbouwministers aan.
Dit jaar staat het Gemeenschappelijk landbouwbeleid in Europa ter discussie. Hoe muurvast het beleid de afgelopen decennia ook zat, de nieuwe Landbouwcommissaris Ciolos nodigt nu iedereen uit om voor 3 juni ideeën aan te dragen, en in juli staat een grote conferentie hierover op het programma. Maatschappelijke organisaties zoals Friends of the Earth en Via Campesina hebben Europese wetenschappers gevraagd een analyse te maken en alternatieven aan te dragen. Ook de European Milk Board is voorstellen aan het uitwerken. Het lijkt me een prima idee dat de Nederlandse hoogleraren daar binnenkort ook naar kijken. En iedereen die zijn stem wil laten horen kan óók tekenen op www.voedselbeleid.petities.nl, een petitie die meer omvat dan alleen de vee-industrie, gestart door Platform Aarde Boer consument en gesteund door Milieudefensie, ontwikkelingsorganisatie ICCO, e.a. Goed dat nu van verschillende kanten het debat over ons voedsel en onze landbouw op gang komt.
Greet Goverde-Lips, secretaris van Platform Aarde Boer Consument, www.aardeboerconsument.nl
Reacties zijn gesloten.