De FAO (Food and Agriculture Organisation, een tak van de Verenigde Naties) heeft zich ten doel gesteld 52 voorbeelden* van agro-ecologische ontwikkeling uit verschillende landen te publiceren, één voor elke week van het jaar. Hier een mooi voorbeeld:
ECUADOR
In Ecuador doen duizenden gezinnen mee aan een campagne die vers, agro-ecologisch voedsel promoot dat verbouwd is door familiebedrijven. Het betreft traditioneel voedsel dat verkocht wordt op markten en ‘food fairs’. Er werken ook koks aan de campagne mee die traditioneel voedsel dat men ontwend was op traditionele maar ook op moderne manieren klaarmaken. In de campagne ligt veel nadruk op ‘goed eten’, d.w.z. gezond, milieu- en sociaal bewust. Het motto is: wij zijn 250.000 gezinnen die gezond, heerlijk voedsel eten van onze eigen grond.
HOE BEGON HET ?
Het lukte he ‘Agro-ecologisch collectief’- een verzameling van honderden organisaties en individuen – om ‘de transitie van voedselveiligheid naar voedselsoevereiniteit’ in de revolutionaire nieuwe grondwet van 2008 te krijgen. Onder voedselveiligheid verstond men voedsel als een soort energievoorziening voor mensen, en onder voedselsoevereiniteit verstond men voedsel als teken van culturele identiteit, een sociaal en democratisch proces. Genetisch gemanipuleerde zaden en voedsel werden afgewezen. Het collectief werkte ook mee aan wetsvoorstellen in die trant die later nog werden ingediend. Maar in de praktijk veranderde er weinig. Een paar jaar later kwam het collectief zelfs tot de conclusie dat zakelijke belangen de burgerinitiatieven hadden teruggedrongen in het belang van ‘productiviteit’, ‘voedselveiligheid’ en eigenlijk in het belang van de winst.
Het collectief besloot te gaan samenwerken met de ‘Beweging voor een solidaire en sociale economie’, en samen startten ze een burgerbeweging met de titel: ‘Qué rico es Comer Sano y de nuestra Terra.’ (Wat is het heerlijk om gezond en van onze eigen grond te eten’. De ‘Qué Rico Es’ -campagne verbindt mensen daar waar het ’t meest belangrijk wordt gevonden: in hun gezinnen en buurten en sociale netwerken.
250.000 GEZINNEN
In 2014 startte de 250.000 gezinnen campagne: dat is 5% van de bevolking van Ecuador. Met inbegrip van de toeleveringsbedrijven, de verwerking en verkoop wordt naar schatting $ 600 miljoen aan eten en drinken uitgegeven. Tegelijkertijd kosten overgewicht (62,8% van de volwassenen) en chronische ondervoeding (25,3% van de kinderen onder de 5 jaar) $4,3 miljard per jaar. De campgne hoopt dat 250.000 gezinnen minstens 50% van hun eten en drinken kopen bij lokale boeren die agro-ecologische producten leveren. Dat zou betekenen dat zo’n $300 miljoen naar de transitie naar gezond, ‘goed’ eten, de agroecologie en voedselsoevereiniteit zou gaan.
Mensen worden uitgenodigd na te denken over twee vragen:
1.Wat betekent ‘verantwoorde consumptie’voor mijn gezin ( bedrijf/ gemeenschap)? en
2. Hoe voeren we dat uit?
De gezinnen ontmoeten elkaar bij verschillende gelegenheden, vooral op een van de vele agro-ecologische markten. Dat was een lastig punt: er komen veel formaliteiten bij kijken om op een van de bestaande markten toegang te krijgen. Maar van oudsher hebben de mensen uit de Andes het recht om ‘vrije’ markten in te richten op kruispunten, en het lukt steeds beter om ook in stadscentra dat recht op te eisen. Er zijn nu al 210 van zulke markten in Ecuador. Die staan in een populair gidsje waar ook restaurants en winkels in staan en dat digitaal en in druk beschikbaar is. Daarnaast zijn er gastronomische ‘events’ en kookworkshops, waar mensen geuren en smaken uit hun jeugd herkennen in ‘oude’ groenten, graangewassen, wortels en aardappelen. Social media en de traditionele media worden gebruikt om ervaringen en kennis uit te wisselen. Zo zijn er al 40 radio-uitzendingen van 8 minuten geweest over voedsel, en er zijn twee nationale radio-uitzendingen per week, en er is een maandelijkse online nieuwsbrief . In een what’s app group wordt continu gedebatteerd, en onlangs zocht een boer contact met een kok en een winkel die nu zijn unieke kleurrijke amaranth kopen (wit, rood en paars). (Amaranth is verglijkbaar met quinoa, geen graan maar een zaadje.) Dit is slechts één voorbeeld van nieuwe verbindingen. Het heeft geleid tot meer politiek bewustzijn: mensen hebben zich laten horen toen er nieuwe wetten werden opgesteld over land, water, en kortgeleden ook over zaad.
RESUTATEN
Tienduizenden gezinnen nemen deel aan de campagne en zijn zich sterker bewust geworden van het effect van hun eetgewoontes op de gezondheid en sociale gelijkheid, en van wat er speelt op het gebied water- en landgebruik en biodiversiteit. Dit is zeker relevant nu de ‘National Assembly’ van Ecuador op 1 juni 2017 heeft gestemd vóór toelating van GMO zaden voor onderzoeksdoeleinden, wat hen een paar dagen voor zijn vertrek opgedrongen werd door president Rafael Correa. De beweging is een motor voor sociale verandering en een stem waar rekening mee gehouden wordt.
Het is dus nog niet zo dat er al 250.000 gezinnen hierbij betrokken zijn maar ’tienduizenden’ gezinnen zijn in elk geval al goed bezig!
Met dank aan Janneke Bruil.
* Het FAO-project om 52 voorbeelden uit verschillende landen te verzamelen loopt nog, dus er is nog geen bundel voorhanden. Hier staan wel enkelevoorbeelden:op de ‘Agroecology knowledge hub’: