die tegenwicht biedt aan het meer gangbare Wageningse geluid. Pablo Tittonell (1971, Argentijn die ook in Wageningen heeft gestudeerd) is benoemd tot hoogleraar Farming Systems Ecology en hield op 16 mei zijn inaugurele rede. ‘Intensivering van agrarische productie is weliswaar dringend gewenst om in 2050 negen miljard mensen voedselzekerheid te garanderen. Maar die moet dan wel ecologisch verantwoord zijn, waarbij intensief en slim gebruik wordt gemaakt van de natuurlijke functies van het ecosysteem’, zo stelde hij in zijn inaugurele rede Farming Systems Ecology. Towards ecological intensification of world agriculture.
Hij constateert onder meer dat, wereldwijd gezien, de voedselproductie niet dáár plaats vindt waar die het meest nodig is. Verhoging van de voedselproductie in het rijke Westen heeft weinig zin. Dat is niet duurzaam en niet efficiënt, zegt Tittonell. Ecologische intensivering van de agrarische productie moet volgens prof. Tittonell vooral plaatsvinden in het Zuiden, de ontwikkelingslanden, waar kleine boeren nog altijd verantwoordelijk zijn voor de helft van de wereldvoedselproductie. Het ontwikkelde Noorden moet juist haar landbouw en veeteelt ‘extensiveren‘, waarbij zij minder beslag legt op schaarse hulpbronnen, zoals fossiele brandstoffen, en toch de voedselzekerheid niet in gevaar brengt, zegt hij.
Voor 2050 becijfert prof. Tittonell op wereldschaal een groei van 70 procent in de vraag naar voedsel. De conventionele agrarische productie is naar zijn stellige overtuiging niet in staat die groei op te vangen. Niet alleen de groei in het gebruik van stikstofhoudende kunstmest bereikt zo langzamerhand de grens. Het beslag op fossiele energie vindt hij helemaal ontmoedigend. Tittonell berekent dat met het voeden van negen miljard mensen alleen met conventionele agrarische productie de wereldoliereserves in ongeveer twaalf jaar geheel zijn uitgeput.
Om al die redenen noemt prof. Tittonell het overheersende model van de conventionele agrarische productie verouderd en meent hij dat we alternatieven nodig hebben.
Ecologisch intensiveren
Hoe aantrekkelijk ook – want zij heeft niet de bezwaren van de conventionele productie – de huidige traditionele wijze van productie door kleine boeren in ontwikkelingslanden zal de groeiende stedelijke bevolking niet kunnen voeden, zegt Pablo Tittonell. Intensivering is dus dringend nodig, maar de vraag is op welke manier? Er is voldoende speelruimte om de wereldvoedselproductie te verhogen en dat tegelijkertijd duurzaam te doen met, wat hij noemt, ecologische intensivering. Daarbij moet de landbouw en veeteelt intensief en op slimme wijze gebruik maken van de natuurlijke functies die het ecosysteem maar ook het landschap biedt……
Investeren in onderzoek
In 2012 bleek uit studies dat de gemiddelde opbrengst van conventionele landbouw twintig procent hoger is dan de biologische. Voor Tittonell is nog het meest opvallende dat de kloof tussen enerzijds de investeringen in onderzoek en ontwikkeling van technologie en kennis ten behoeve van de conventionele en anderzijds die voor de biologische landbouw veel groter is, wellicht 90 tot 95 procent…..Tittonell vindt het verbazingwekkend dat het verschil in opbrengst (‘yield gap’) tussen conventionele en biologische landbouw ‘maar twintig procent’ is. De meeste innovaties in kennis en technologie voor de biologische landbouw komen van de boeren zelf. Prof. Tittonell pleit in dat verband voor meer maatschappelijke aandacht en voor publieke investeringen in de biologische of ecologisch intensieve landbouw. Investeringen in onderzoek zullen snel hun vruchten afwerpen, verwacht hij.
Voor een uitgebeidere samenvatting zie Persbericht ‘landbouw Ecologisch intensiveren’