Landbouwgrond wordt steeds meer gekocht als investering in plaats van door boeren. Investeerders laten het beheer dan over aan derden, die bijvoorbeeld grond verpachten aan boeren die willen uitbreiden. Investeerders zien snel toenemende winst op landbouwgrond en voedselproductie als een beter renderende investering dan haperende aandelenmarkten.
De winst op landbouwgrond is nu gemiddeld vier keer zo groot dan tien jaar geleden. In Groot Brittannië is goede landbouwgrond nu drie keer zo duur dan 10 jaar geleden; in de eerste helft van 2013 alleen al steeg de prijs al met 6%.
Ben Caldecott, programmaleider van de Smith School in Oxford wijst erop dat we in de financiële crisis met de hypotheken al gezien hebben dat het riskant is om de eigenaren op afstand te zetten van het bezit, in dit geval landbouwgrond. We hebben toen ook gezien dat investeringen die heel verstandig lijken vanuit het beleggingsperspectief heel irrationeel kunnen zijn vanuit andere perspectieven. In dit geval wordt bijvoorbeeld geen rekening gehouden met milieufactoren zoals weersveranderingen, watertekort, verlies van biodiversiteit, grotere kans op dier- en plantziektes, overbevissing, etc.
Volgens een recent onderzoek van de prestigieuze Smith School is de dreiging van milieurisico’s nu zo groot dat 5 triljoen pond van de waarde van de landbouw wereldwijd (land, voorraden, nu geschat op $ 14 triljoen) in een jaar zou kunnen worden weggevaagd. Het is een ‘bubble’ die op barsten staat. Daar zou geen verzekeraar tegenaan kunnen. De aanleiding zou een kantelpunt in de achteruitgang van de biodiversiteit kunnen zijn waardoor landbouwgronden veel minder gaan produceren, maar het kan ook een combinatie van factoren zijn,
Zelfs als er geen plotselinge omslag komt is de kans op kleinere maar nog steeds enorme afschrijvingen de komende jaren groot. Als land bijvoorbeeld door droogte of overstromingen minder productief wordt en de instroom van investeerders verandert in een exodus kan dat over de hele wereld vergaande en onverwachte gevolgen hebben. De Arabische lente heeft laten zien hoe watertekort in Noord-Afrika en extreem weer in Rusland door stijgende voedselprijzen regeringen kunnen doen omvallen wat kan leiden tot internationale spanningen. Het zou ook van invloed kunnen zijn op westerse pensioenen omdat veel van de investeerders die de laatste jaren gaan zijn beleggen in de landbouwsector pensioenfondsen zijn. Veel investeerders hebben hun beslissing gebaseerd op financiële modellen die grotendeels voorbij gaan aan milieu-risico’s
Met dank aan Renée Vellvé, van Grain, Frankrijk. Het volledige artikel stond in de Independent van 9 auustus 2013, zie ‘Surge of Investment threatens catastrophy of 5 trillion pounds’.