Vorig najaar (nog onder staatssecretaris Dijksma en ondertekend door minister Ploumen) stuurde de regering een brief aan de Tweede Kamer over het voedselbeleid [1] . Daarin werden het bedrijfsleven, consumenten en maatschappelijke organisaties uitgenodigd om de voedselagenda van het kabinet verder vorm te geven. De voedselagenda is mede gebaseerd op het WRR rapport: ‘naar een voedselbeleid’[2]. Op 26 januari vond een Algemeen Overleg plaats in de Tweede Kamer. Daarvoor hadden o.a. Wemos en een alliantie van 9 NGO’s , waaronder Voedsel Anders, hun feedback gegeven. Dit alles al in aanloop naar 2020, wanneer het GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) weer voor de periode 2020-2027 op de agenda staat.
Het kabinet beloofde deze materie in het najaar van 2016 op te pakken. Als platform van organisaties van boer(inn)en en sympathisanten die zich sterk maken voor een landbouwbeleid gericht op ecologische en economische houdbaarheid leveren wij als Platform Aarde Boer Consument hierbij onze bijdrage aan de voedselagenda, zie Platform-abc-reactie-op-kabinetsbrief-voedselbeleid-glb-2020, getiteld: Naar een beter voedsel EN landbouwbeleid. Deze sturen wij naar de staatssecretaris en de minister, naar fracties (m.n. landbouw woordvoerders) en besturen (programcommissies) van politieke partijen, en NGO’s.
(p.s. Naast het kabinetsstuk over voedselbeleid hield van Dam in het voorjaar (tijdens het voorzitterschap van Nederland) ook een speech voor de EU landbouwministers. Daarvoor waren zijn collega’s naar verluidt niet bepaald ontvankelijk.)
Onze visie in het kort:
Platform ABC is blij met de aandacht van het kabinet voor het thema ‘landbouw en voedsel’ en kan zich goed vinden in het voorstel van het kabinet het beleid te verbreden van landbouwbeleid naar voedselbeleid met als aandachtsvelden volksgezondheid (gezond en veilig voedsel), ecologische houdbaarheid (duurzaam geproduceerd) en robuustheid (mondiale voedselzekerheid). Ook inhoudelijk kan ABC een eind meegaan met de analyses in de kamerbrief. Wij willen echter benadrukken dat een beter voedselbeleid niet tot stand kan komen zonder een beter LANDBOUWbeleid.
Het is inmiddels ook voor het grote publiek wel duidelijk dat de producenten het TE moeilijk hebben. José Bongen op facebook [3]: Door de lage melkprijs kunnen we werk niet langer uitbesteden, dus maakt Herman alsmaar langere dagen. Hij baalt van 80-urige werkwerken, van hoe weinig hij met de kinderen kan doen, van hoe zijn lichaam eronder lijdt. Daarnaast balen we samen hoe we zowel economisch, politiek als maatschappelijk niet worden gewaardeerd voor wat we waard zijn; soms zelfs wel uitschot lijken. Ook de natuur komt in de knel: in Friesland spreekt men inmiddels van ‘landschapspijn’ en van ‘groene woestijnen’; het weidevogelprogramma is totaal mislukt. Dat kunnen we de boeren niet kwalijk nemen, wel de beleidsmakers.
Hans Geurts, voorzitter van Platform ABC: Voor een beter LANDBOUWbeleid zouden wij in de beleidsvoorstellen van de minister vaker een sturende hand van de overheid willen zien. Als zij geen bindende regels stelt voor verduurzaming, gezond voedsel of voedselveiligheid, komen de bedrijven in de keten of de consumenten onvoldoende in beweging. Heeft het kabinet misschien weinig beleidsruimte? Dan doet Platform ABC een beroep doen op het kabinet om in haar voedselagenda ook concreet zaken te benoemen die in Brussel en andere internationale fora zullen worden bepleit.
Kortom: er is in de kabinetsvoorstellen sprake van een te grote vrijblijvendheid.
Platform ABC ziet als ideaal het creëren van voedselsoevereiniteit. Hierbij verkrijgt niet alleen de producent maar ook de consument zelf de zeggenschap over voedsel. Hiervoor zijn markten nodig met een regiem van min of meer gelijke productieomstandigheden en van een zodanig overzichtelijke schaal dat producenten en consumenten zelf kunnen beslissen welk voedsel er op de markt komt. Dit in tegenstelling tot de wereldmarkt waar grote oligopolistische bedrijven uitmaken wat er in de schappen van de supermarkt ligt. Om deze omslag te maken zijn wat ons betreft internationale afspraken nodig waarbij landen het recht krijgen hun binnenlandse markten voor essentiële voedselproducten te beschermen. Hiertegenover staat de verplichting buitenlandse markten niet te schaden door export. (Dit werkt al prima in Canada. ,Zie interview met de voorzitter van de NFU – National FArmers’ Union). Deze uitgangspunten zouden de regering handvatten kunnen bieden o.a. bij nationale en internationale regels en pleidooien betreffende voedselzekerheid, landrechten, het veiligstellen van het kwekersrecht, de teelt van eiwitgewassen, verduurzaming van de voedselproductie, en afname van de machtsconcentraties in de voedselproductie.
Namens Platform Aarde Boer consument (www.aardeboerconsument.nl):
Hans Geurts, voorzitter, hans.nicolien@hetnet.nl
Greet Goverde, secretaris, info@aardeboerconsument.nl, 024-344367
[1] (Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 31 532, nr. 156)
[2] http://www.wrr.nl/fileadmin/nl/publicaties/PDF-Rapporten/WRR_rapport_93_Naar_een_voedselbeleid_web.pdf
[3] https://www.facebook.com/jose.hartemink.3/posts/10153839845942592