23 maart was er een studiedag over voedselbossen in Oisterwijk, georganiseerd door de Brabantse Milieu Federatie en de (Brabantse)European Green Academy. Daar bleek dat de mogelijkheden voor voedselbossen en agro-ecologische landbouw in Brabant heel gunstig zijn. In 2014 werd in Brabant namelijk het Groen Ontwikkelfonds Brabant opgericht, voor de realisatie van het Natuurnetwerk Brabant (voorheen de ecologische hoofdstructuur en ecologische verbindingszones). Concreet doel: tegen 2027 10.000 ha nieuwe natuur realiseren in Brabant, waaronder ook voedselbossen.
Een stagiaire had uitgezocht dat van die 10.000 hectares er 4000 geschikt zijn voor voedselbossen. Ze liet ook een kaartje zien: die liggen aan de randen van de natuurgebieden. De rest van die nieuwe gebieden zou bijv. ‘natuurinclusieve landbouw’ kunnen worden. Er kwamen trouwens ook plannen voorbij van een recreatie-ondernemer die een voedselbos zou willen realiseren met een soort trekkershutten erin.
Hoe komen ze aan land en geld? 12 Organisaties (waterschappen, Staatsbosbeheer, waterschappen, Natuurmonumenten, LTO, recreatie ondernemers, landgoederen etc., ( zie partnerorganisaties ) stortten 160 miljoen in het fonds, aangevuld door de provincie tot 240 miljoen, uit energiegelden. Mensen die voedselbossen, natuurinclusieve landbouw etc. willen beginnen kunnen uit dat fonds 50% subsidie krijgen bij aankoop, en nog investeringssubsidie. Dit was iets waar de aanwezigen uit andere provincies alleen maar bij konden likkebaarden: dat zouden zij ook wel willen! Het zou mooi zijn als dit ook landelijk gestimuleerd zou worden.
In Brabant zijn nu 100 aanvragen binnen (30% door particulieren) , er is 400 ha beschikt. De 5 grootste Brabantse steden blazen ook hun partijtje mee: ze willen 500 ha realiseren binnen hun gemeentegrenzen.
Waarom dit initiatief in Brabant? Misschien is het ontstaan tijdens de verhitte debatten over megastallen een paar jaar geleden: men wilde een andere kant op. Dit is wat er op die studiedag in Oisterwijk over gezegd werd: toen staatssecretaris Bleeker ging bezuinigen stapten de Brabanders in het financiële gat, vanwege de bedreigde biodiversiteit. Andere provincies volgden echter de lijn van Bleeker: ’We doen alleen nog maar wat binnen de EU is afgesproken, niet méér.‘ Dat zou moeten veranderen, Gelderland bijvoorbeeld heeft ook veel geld uit het verkochte energiebedrijf Nuon.
Er waren op 23 maart workshops en lezingen, zie hier de verslagen van de lezingen. Een daarvan van Wouter van Eck. Uit een onderzoek door de HAS den Bosch blijkt dat de grond in zijn Voedselbos Ketelbroek – zes jaar geleden nog een maisakker – qua biodiversiteit het natuurgebied ‘De Bruuk’ dat op 600 m afstand ligt al evenaart en op sommige punten overtreft.
Dan was er nog Mariëlle Kok, landschapsarchitecte, die al verschillende voedselbossen ontworpen heeft. Het was leuk te horen hoe verschillend de doelstellingen zijn van mensen die met voedselbossen bezig zijn:
– iemand gaat naar Mozambique om een Amerikaan te helpen die daar al jaren op 3000 hectares mais teelt, vanwege de klimaatverandering met steeds minder succes. Hij wil omschakelen. (En het kan: onlangs was Ernst Götsch in Nederland, die een door boskap ontstane woestenij in Brazilië heeft omgetoverd tot een zeer vruchtbaar voedselbos, zie agrofloresta, en andere filmpjes of You Tube.)
– rondom de Achelse Kluis (een klooster in België met veel grond in Nederland) realiseert een groep voorlopig binnen de muren 16 ha. voedselbos, voor wat ‘een zin(der)ig project’ wordt genoemd.
– verschillende mensen spraken over hun plannen in termen van ‘verbinding’, ‘educatie’, etc. ; een persoon ging voor ‘zoveel mogelijk productie’. Ook was er een boer uit Den Hout die door zijn dochters was omgepraat om een aantal hectares voor voedselbos te bestemmen.
Kortom veel invalshoeken, en een interessante dag.
Brabant stelt een voorbeeld dat navolging verdient!
p.s. andere nieuwe ontwikkelingen w.b. voedselbossen:
- Op de zlto-site: voorbeelden van ‘echte’ boeren die die kant op gaan
- Een nieuwe site: www.voedselbosbouwnl.nl (denk aan 2x nl): Zij initiëren en ondersteunen voedselbosprojecten, en ontwikkelen en delen we kennis met betrekking tot voedselbossen en permacultuur. De ontwikkeling van een groot voedselbos in Almere Oosterwold, vormde de directe aanleiding voor de oprichting van de stichting VBNL. Kijk op de site ook onder ‘projecten’, voor voorbeelden.