Een artikel geschreven door Guus Geurts, lid van Platform ABC, dat op 10 april in het Parool is verschenen: Nog een ramp in de maak: landbouwsubsidies in plaats van eerlijke voedselprijzen
In het Parool van 6 april stond een zeer verhelderend artikel over de hypotheekrenteaftrek. Ondanks vele waarschuwingen van deskundigen bleven politieke partijen als VVD, CDA en PvdA decennia lang vasthouden aan dit geldverslindende, ineffectieve en asociale prestigeproject. De negatieve gevolgen zullen onze maatschappij nog lang parten spelen. In de analyse bleek dat vooral een zeer sterke lobby van de banken en de lafheid van een grote meerderheid van de politici, er voor zorgden dat niet eerder werd ingegrepen.
Een vergelijkbaar proces is al decennia lang gaande rond het landbouw- en handelsbeleid in de EU. Ieder jaar wordt 50 miljard euro aan Europese landbouwsubsidies besteed. Minstens de helft hiervan is weggegooid geld, omdat ze het voedselverwerkende en handelsbedrijven mogelijk maken om voedsel onder de kostprijs in te kopen. Hierdoor behalen zij enerzijds grote winsten en anderzijds worden Europese overschotten onder de kostprijs gedumpt op markten in ontwikkelingslanden. De maatschappij wordt echter wijs gemaakt dat deze subsidies niet handelsverstorend zijn en bijdragen aan een vergroening van de landbouw. Slachtoffer hiervan zijn niet alleen de boeren in ontwikkelingslanden maar ook boeren in Europa die te maken krijgen met lage en onstabiele prijzen. De subsidies die zij krijgen als compensatie voor prijsverlagingen in het verleden, zijn bij lange na niet voldoende om de duurzame en diervriendelijke producten te leveren waar de burger recht op heeft.
Laten we dus ook stoppen met deze geldverslindende, onrechtvaardige en milieuonvriendelijke subsidies. Door een aantal maatregelen kunnen de boeren kostendekkende prijzen ontvangen, betalen consumenten een eerlijke prijs voor veel duurzamere en diervriendelijkere producten en wordt veel belastinggeld bespaard.
Ten eerste zal door productiebeheersing de Europese productie moeten worden afgestemd op de Europese consumptie, dit voorkomt overschotten, te lage prijzen en dumping.
Daarnaast dient Europa zo veel mogelijk zelfvoorzienend te worden en niet langer beslag te leggen op schaars land en water in ontwikkelingslanden. Door bijvoorbeeld importheffingen op geïmporteerd soja en palmolie krijgen Europese boeren weer de kans hier eiwit- en oliehoudende gewassen te telen.
Ook zijn importheffingen op andere basisproducten als graan, melk en vlees nodig. Dan kunnen de milieu- en dierenwelzijnseisen aan de boer aanzienlijk worden verhoogd, industrie en handel kunnen immers niet meer de wereld afstropen naar de goedkoopste producten die niet aan deze eisen voldoen.
Ten vierde zullen Europese ecotaxen op fossiele energie er voor moeten zorgen dat ook binnen Europa de productie zo lokaal en milieuvriendelijke mogelijk plaats vindt, omdat transport, kunstmest en bestrijdingsmiddelen duurder worden. Belasting op arbeid kan dan verlaagd worden.
Door deze maatregelen worden alle sociale en milieukosten in de prijs van de consument geïnternaliseerd. Als tegelijkertijd de marktmacht van supermarkten en de industrie wordt aangepakt, kunnen de prijsverhogingen aan de consument echter erg meevallen.
Verder krijgen alleen een minderheid van boeren die extra groene diensten leveren aan de maatschappij zoals op gebied van natuur-, water- en landschapsbeheer hiervoor nog betaald. De overige boeren hebben genoeg aan hun eerlijke en stabiele prijzen. De 30 miljard Euro die zo bespaard wordt kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor decentrale duurzame energieopwekking op het platteland.
U ziet: buiten de multinationals in de agribusiness zijn er alleen maar winnaars bij marktregulering. Maar waarom gebeurt dit dan niet? Inderdaad: hun lobby bij de Europese Unie en in nationale lidstaten is te machtig. Politieke partijen als VVD, CDA, D66 en PvdA zijn te laf om hier weerstand aan te bieden en/of blijven geloven in de mythe van oneindige groei op een ‘vrije’ wereldmarkt. Ondanks de huidige ondervoeding en voedselschandalen, de crisis onder boeren wereldwijd, de veel te hoge afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en veroorzaakte klimaatschade door de landbouw, het onrechtvaardige beslag op land en water in ontwikkelingslanden, de vernietiging van de laatste natuurgebieden én het weggooien van Europees belastinggeld, durft men niet te pleiten voor ingrijpen in deze markt. Thatcher zou trots op hen zijn. Tot de wal het schip keert.
Guus Geurts
Auteur van ‘Wereldvoedsel – Pleidooi voor een rechtvaardige en ecologische voedselvoorziening’ (In mei verschijnt de 2e druk bij Uitgeverij De Republiek)
Bickersgracht 2
1013 LE Amsterdam
06 – 4397 9849
guusgeurts@yahoo.com
http://www.guusgeurts.nl
9 april 2013