De werkgroep klimaat van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond boog zich i.s.m. Alterra over de mogelijkheden van opvang en uitstoot van koolstof in de bodem. Landbouw veroorzaakt wereldwijd circa 15% van de totale broeikasgasuitstoot. In Nederland zijn de veehouderij, de oxidatie van het veengebied en de uitstoot van CO2 in de glastuinbouw grote bronnen. Juist de plantaardige sectoren hebben een veel geringere bijdrage.
In de afgelopen 20 jaar is er wel een daling geweest van die uitstoot; vooral door de strengere mestwetgeving heeft er een reductie van de lachgasemissie plaatsgevonden. De EU heeft zich als doel gesteld om in 2030 40% reductie te realiseren van de broeikasgasuitstoot t.o.v. 2005. Voor Nederland is die doelstelling 36%.
De akkerbouw veroorzaakt niet veel uitstoot maar kan wel bijdragen aan de ‘vastlegging’ van CO2 (de bodem als ‘carbon sink’) , want bodems bevatten wereldwijd tweemaal zoveel koolstof als in de vegetatie en de atmosfeer aanwezig is. Kleine verhogingen in bodemopslag kunnen daarom veel CO2 vastleggen.
Er is nu een Frans initiatief om jaarlijks vier promille organische stof vast te leggen in de bodem. Dit zou betekenen 25% meer aanvoer van effectieve organische stof, met positieve effecten op plantengroei, biodiversiteit en waterbuffering. Juist onderdosering organische stof is de grootste boosdoener in de hele klimaattransitie. De regelgeving houdt de logische oplossingen tegen en daarom heeft de NAV ook het Manifest Organische Stof mede ondertekend.
Voor Nederland blijft emissiereductie een moeilijk verhaal als je kijkt naar het intensieve bouwplan, de veestapel en de aanwezigheid van veel oxiderend veen. Tot nu toe wordt dit deel van de broeikasgasbalans niet meegenomen in het Nederlandse rekenmodel. Ook verhogen van de fosfaatnorm geeft extra mogelijkheid voor organische bemesting en vastleggen van CO2. Het meten van de verandering van koolstofopslag in de bodem lijkt een lange, kostbare en moeilijke methode. De koolstof- of organische stofbalansmethode lijkt praktischer.
Oplossingen
Voor de Nederlandse landbouw liggen de mogelijkheden om zoveel mogelijk koolstof in de bodem vast te leggen in
- gewasresten op het land achterlaten,
- zoveel mogelijk organische stof uit dierlijke mest te benutten,
- peilverhoging in veenweidegebieden,
- meer maaivruchten in het vruchtwisselingsschema, (planten die gemaaid kunnen worden zoals granen)
- veel vanggewassen te telen ( bijv. groenbemesters die mineralen bevatten)
- grondbewerking zoveel mogelijk te beperken en
- scheuren van grasland (omploegen)
De NAV realiseert zich dat iedere sector, dus ook de akkerbouw aan de slag moet om te kijken welke bijdrage wij als sector kunnen leveren. Een ’tool'(stuk gereedschap) om de huidige situatie van C O!2 -uitstoot en – opvang in beeld te krijgen op het individuele akkerbouwbedrijf (een ‘bodempaspoort’) is een mooie manier om ieders uitgangssituatie te bepalen. Het CLM heeft al een klimaatlat (www.klimaatlet.nl) maar de NAV spant zich in om een andere praktische en internationaal erkende tool voor akkerbouwers in het Nederlands beschikbaar te krijgen. Eigenlijk zou heel Nederland het oplossend vermogen van de akkerbouw en landbouw moeten leren kennen.
Uit ‘Genoeg is beter’, ledenblad van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond. zie evt. ook www.nav.nl
- stofbalansmethode lijkt praktischer.
-
De NAV realiseert zich dat iedere sector, dus ook de akkerbouw aan de slag moet om te kijken welke bijdrage wij als sector kunnen leveren. Een ’tool'(stuk gereedschap) om de huidige situatie van C O!2 -uitstoot en – opvang in beeld te krijgen op het individuele akkerbouwbedrijf (een ‘bodempaspoort’) is een mooie manier om ieders uitgangssituatie te bepalen. Het CLM heeft al een klimaatlat (www.klimaatlet.nl) maar de NAV spant zich in om een andere praktische en internationaal erkende tool voor akkerbouwers in het Nederlands beschikbaar te krijgen. Eigenlijk zou heel Nederland het oplossend vermogen van de akkerbouw en landbouw moeten leren kennen.
Uit ‘Genoeg is beter’, ledenblad van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond. zie evt. ook www.nav.nl