In oktober 2025 publiceerde de Handel Anders!-coalitie het rapport Het EU-Indonesië vrijhandelsverdrag: een kritische analyse en een alternatief.
Auteurs hiervan zijn: Marius Troost en Ivan Oroso (Both ENDS), Gudrun Jäckel en Tjalling Postma (FNV), Guus Geurts (Platform ABC), Niels Jongerius en Rachmi Hertani (TNI), Juan Lovera en Djuna Farjon (Handel Anders!).
Het is hier te downloaden: https://handelanders.nl/publicaties/het-eu-indonesie-vrijhandelsverdrag
In september 2025 rondden de EU en Indonesië de onderhandelingen voor het EU-Indonesië CEPA vrijhandelsverdrag af. EU-president Ursula von der Leyen presenteert het verdrag als een gezamenlijk pad van ‘openheid, samenwerking en gezamenlijke welvaart.’ Ook de Indonesische president Prabowo Subianto claimt dat CEPA hem zal helpen ‘onze industrieën te laten groeien, banen te creëren en onze duurzame ontwikkelingsdoelen te versterken.’ Maar openbare documenten over CEPA schetsen een ander beeld.
Analyse
Deze publicatie laat zien hoe CEPA de belangen van multinationals en grootgrondbezitters in Indonesië dient, terwijl de natuur, werknemers en lokale gemeenschappen de rekening betalen. Zo stimuleert CEPA de winning van de door de EU begeerde mineralen voor de ‘groene transitie’, die in Indonesië gepaard gaat met milieuvervuiling, ontbossing, slechte arbeidsomstandigheden en landconflicten. Dezelfde problemen spelen rond de productie van palmolie, waarvan de export naar de EU enorm zal stijgen.
Daarnaast zal CEPA de ongelijke handelsverhouding tussen de EU en Indonesië verdiepen. CEPA ontneemt Indonesië van de mogelijkheden om haar eigen economie op te bouwen en houdt het land zo gevangen in de rol van grondstoffenleverancier. Intussen krijgen Europese bedrijven extra privileges in Indonesië via bepalingen over intellectueel eigendom en geprivilegieerde toegang tot de digitale economie van Indonesië
Alternatief
Dit rapport legt niet alleen de problemen met CEPA bloot, maar laat ook zien dat er alternatieven zijn. Landen uit het Mondiale Zuiden zoals Indonesië pleiten al jaren voor handelsafspraken die hun economieën beschermen en duurzame investeringen stimuleren; net zoals Europese landen, China en Zuid-Korea in hun opbouwfase gebruik maakten van beschermende maatregelen om hun industrieën te ontwikkelen. Daarnaast pleiten we voor grotere EU-zelfvoorziening, om het beslag op natuurlijke hulpbronnen en de verantwoordelijkheid voor de sociale en milieuproblemen
rond de productie van grondstoffen in landen als Indonesië drastisch te verminderen.
De EU staat nu voor de keuze: vasthouden aan een verouderd, destructief vrijhandelsmodel, of kiezen voor gelijkwaardige en duurzame partnerschappen. Alleen door het roer radicaal om te gooien kan de EU daadwerkelijk duurzame handelsrelaties aan gaan en de ecologische crises bestrijden.
Evenement “Vrijhandel in crisis: tijd voor een alternatief”
Op maandag 13 oktober organiseerde de Handel Anders!-coalitie samen met de Fair Green and Global Alliance (FGG) het evenement “Vrijhandel in crisis: tijd voor een alternatief”. Tijdens de bijeenkomst in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam gingen experts in gesprek over de internationale handelsoorlog, de problemen met ongereguleerde vrijhandel en het alternatief van een duurzaam en eerlijk handelssysteem.
Zie hier een video van deze bijeenkomst: https://handelanders.nl/geslaagd-evenement-vrijhandel-in-crisis-kijk-hier-terug