Op 30 mei publiceerde de Volkskrant over een representatief onderzoek door IPSOS I&O onder 2.205 Nederlanders.
Hiermee het commentaar op enkele opvallende bevindingen en citaten uit het artikel in de Volkskrant.
Belangrijkste conclusie is dat een meerderheid van de bevolking, ons pleidooi (Platform ABC en Landbouwcoalitie voor Rechtvaardige Handel) voor eerlijke prijzen voor zo milieu- en diervriendelijk mogelijke producten en meer Europese zelfvoorziening, onderschrijven. Eerder bleken boerenorganisaties hier ook al positief tegenover te staan.
- Kostendekkende stabiele prijzen
“Een krappe meerderheid vindt dat boeren duurzamer moeten gaan produceren. Ook als dat gepaard gaat met hogere kosten is de helft voorstander, en slechts 18 procent tegen. De steun hiervoor is groot op links, maar ook bij een rechtse partij als de VVD is er een ruime meerderheid. De resultaten zijn een verrassing voor Ipsos I&O-onderzoeker Maartje van de Koppel. ‘Die bereidheid om te betalen zagen we bij klimaatbeleid niet eerder.’ “ - Reactie: Dus een meerderheid zou ons pleidooi voor kostendekkende prijzen aan boeren door marktregulering (minimum prijzen en productiebeheersing) ondersteunen.
Dit gecombineerd met marktbescherming, zodat boeren niet kunnen worden weggeconcurreerd, door producten met lagere duurzaamheidseisen.
- Betere inzet van GLB-budget
“Nog liever willen Nederlanders verduurzaming afdwingen via de 60 miljard aan landbouwsubsidies die de EU jaarlijks uitkeert. 60 procent vindt dat de EU duurzaamheidseisen mag stellen aan die subsidies, slechts 17 procent is daar tegen. Onder GroenLinks-PvdA-kiezers is grote steun voor deze stelling, die van de PVV zijn verdeeld (39 procent tegen, 39 procent voor). Een nog opvallender uitkomst is dat de helft van de kiezers vindt dat alleen duurzame boeren subsidie zouden moeten krijgen. Zelfs onder kiezers van VVD en CDA is hier een meerderheid voor.” - Reactie: Met ons genoemde pleidooi voor kostendekkende prijzen kunnen alle landbouwsubsidies zelfs (vrijwel) geheel worden ingezet om boeren te betalen voor echt groene diensten aan de samenleving. Dit omdat de huidige hectarepremies dan kunnen verdwijnen, omdat boeren eerlijk betaald worden voor meer milieu- en diervriendelijkere producten.
- Zorgen om klimaat
“Tweederde van de kiezers maakt zich in meer of mindere mate zorgen om het klimaat. Dat is minder dan een aantal jaar geleden, maar nog steeds substantieel. De helft ziet graag meer actie van de EU om de natuur te beschermen.” - Reactie: met ons genoemde alternatief kan de polarisatie tussen boeren- en natuur/milieubelangen worden opgeheven. Boeren krijgen een kostendekkende stabiele prijs voor duurzamere producten, en worden beter vergoed voor echt groene diensten.
- Zelfvoorziening en voedselsoevereiniteit
“Toch is de wens voor zelfvoorzienendheid een van de weinige dingen die bijna alle kiezers nog verenigt in het debat over de landbouw. Vier op de vijf willen dat de Europese Unie in haar eigen voedselbehoefte voorziet, en dat aandeel is opmerkelijk stabiel van links tot rechts.
De overeenstemming over zelfvoorzienendheid sluit volgens onderzoeker Van de Koppel aan bij het grote thema van de verkiezingen, internationale veiligheid. ‘Kiezers realiseren zich dat we afhankelijk zijn van andere landen, zoals de Verenigde Staten. Het idee dat Europa als blok sterker zou moeten staan en de eigen broek op moet kunnen houden wordt breed gedeeld en komt ook in dit soort thema’s tot uiting.’ “ - Reactie: Dit past precies binnen ons pleidooi voor voedselsoevereiniteit. Regio’s als de EU en afzonderlijke landen mogen hierbij hun landbouw en voedselvoorziening weer beschermen. Hieronder valt ook het invoeren van een importheffing op soja, om EU eiwit- en olieteelt kostendekkend mogelijk te maken.
- Circulaire landbouw
“De brede steun voor zelfvoorzienendheid is opvallend, omdat Europa het in grote mate al is. Candel noemt de term een ‘frame’ waarmee rechtse partijen milieu- en klimaatmaatregelen onderuit hebben gehaald. ‘Die conflicteren volgens die partijen met Europese zelfvoorzienendheid. Maar uit studies blijkt dat er een manier is om verduurzaming en zelfvoorzienendheid juist samen te laten gaan: door over te schakelen naar een circulair en meer plantaardig voedselsysteem.’ “ - Reactie: Dit laatste is inderdaad mooi vergezicht, waarbij veehouders, door de voorgestelde eerlijke, stabiele prijzen ook met minder dieren een goed inkomen verdienen, eventueel aangevuld met hogere inkomsten uit groen, blauwe diensten. Dit laatste is mogelijk doordat het GLB-budget door ons alternatief veel effectiever en efficiënter kan worden ingezet.