Dit is óók Brazilië: prachtige resultaten na 40 jaar agro-ecologie

18 maart was er een avond in Wageningen ( in het kader van de Rode-Hoed debatten) waaraan Irene Cardoso, vice-president van de Braziliaanse Vereniging voor Agro-ecologie, meewerkte. Irene: ‘ Nederland is door de import van soja etc. deel van het Braziliaanse probleem. Kan het ook deel van de oplossing worden?’  Hier de p.p. presentatie van irene Cardoso. (Voor vergroting van het schema zie onderaan)

De punten van haar betoog: 1. agro-ecologie als beweging, 2. ervaringen in de Zona da Mata 3. het beleid 4. Kan agro-ecologie de wereld voeden? 5. Nederland is deel van het probleem; kan het ook deel van de oplossing zijn?

Experimenten begonnen 40 jaar geleden als reactie op de negatieve gevolgen van de Green Revolution. Nu zijn er 709 geregistreerde bedrijven/bedrijfjes, maar in werkelijkheid zijn er meer. In de Zona del Mata bijvoorbeeld zijn er 21 geregistreerd maar er zijn er honderden.  Kenmerken:

– Er werd al jaren met eigen compost i.p.v. kunstmest etc. gewerkt, maar het nieuwe element was ‘agro-forestry’. Tussen de kofiestruiken ( die het helemaal niet zo lekker vinden om de hele dag in de felle zon te staan) werden aanvankelijk alleen ingo-bomen geplant die een weldadige invloed hadden. (Ze zorgen voor enige schaduw,  halen voedingsstoffen uit de diepere lagen van de bodem, zorgen d.m.v. hun bladafval voor humus, en er huizen insecten in die pesticiden voor de koffiestruiken overbodig maakten). Inmiddels is er ‘intercropping’ met vele bomen en struiken, ook fruit zoals bananen en papaya.

– Vanaf het begin is er veel contact geweest tussen de wetenschappers en boeren. (Boeren kunnen elk jaar naar een studiedag op de universiteit komen, anderzijds is er veel onderzoek  naar de interactie tussen de verschillende vegetatie op de boerderijen).

– resultaten: bodem en water (hoeveelheid en kwaliteit) sterk verbeterd. De opbrengst van de koffie is iets verminderd maar het inkomen is sterk toegenomen door de andere gewassen. De kinderen kunnen naar school, en zijn nog behoorlijk gekleed ook.

– beleid: binnenkort (april 2013) wordt na jaren van praten het definiteve plan vastgesteld, in overleg met ruim 20 organisaties van kleine boeren. Goed beleid kan zulke duurzame productiemethodes bevorderen. Jammer genoeg gaan de concentratie van land en de eerlijker toegang tot water niet aangepakt worden (20% van de boeren heeft 80% van het land; kleine boeren smachten naar land maar kunnen er niet aan komen. Kleine boeren produceren 70% van het voedsel maar krijgen maar 25% van het landbouw-geld. )

Kan agro-ecologie de wereld voeden? Irene vraagt ‘Wageningen’ of dat wel de juiste vraag is. Een andere formulering is: kan agro-ecologie het ‘food empire’ voeden ? (de agri-food business) Moeten we dat wel willen?

Nederland is deel van het probleem. Wie voedt nu eigenlijk wie? De Marokkaanse fosfaat gaat voor kunstmest naar Brazilië, de Braziliaanse soja voedt o.a. de Nederlandse koeien, de Nederlandse kaas gaat naar Brazilië waar hij goedkope in de schappen ligt dan de eigen kaas uit Minas Gerais. Wie voedt nu eigenlijk wie?

Zou het uit het oogpunt van voedselzekerheid en voedselsoevereiniteit niet beter zijn als elk land zichzelf zou voeden? (noot red. of een groep van landen zoals de EU…..)

Zie de presentatie p.p. presentie van irene Cardoso , met prachtige foto’s en ook het schema hieronder. Klik erop voor vergroting.

schema agro-ecologie Cardoso