Open brief aan Louise Fresco door ‘Voedsel anders’

De open brief die verscheen op joop.nl vóór de speech door Louise Fresco bij de opening van het academisch jaar( zie  verslag)  luidde als volgt:

Op 1 september opent u het academische jaar als nieuwe bestuursvoorzitter van de Wageningen Universiteit. Met deze open brief geven wij u graag een uitdaging mee. 

Al jaren pleit u voor verdere intensivering van de voedselproductie. U doelt daarmee vooral op schaalvergroting, verdere industrialisering en verder gebruik van landbouwchemicaliën. Ook verdedigt u regelmatig het gebruik van gentechnologie. Dit terwijl we onderhand wel weten dat deze richting in de landbouw de bodemvruchtbaarheid en de biodiversiteit sterk verminderen. Bovendien stoot dit soort landbouw een enorme hoeveelheid broeikasgassen uit. Wij hebben daarom een aanbeveling: zet meer in op een ander model van ecologische innovaties om voedselproductie te intensiveren. 

Miljoenen wetenschappers, boeren, consumenten en politici werken aan effectieve ecologische manieren om voedselzekerheid en hogere voedingswaarden te bewerkstelligen. Op dit gebied gonst het ook op uw universiteit van de activiteit. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het stimuleren van slimme kringlopen en het verbeteren van het bodemleven, waarmee direct hogere opbrengsten per hectare behaald worden, juist met versterking van natuur en landschap. In ontwikkelingslanden kan dit effectieve oplossingen bieden voor honger en armoede zonder verdere afhankelijkheid van olie en dure zaden en kunstmest. Ook voor Nederlandse boeren die telen op onze goede delta-grond experimenteren succesvol met manieren om te vergroenen en toch de kost te verdienen. 

Een universiteit die voorop wil lopen in de kenniseconomie mag deze boot niet missen en doet er goed aan in deze studies veel meer middelen te steken. Juist de universiteit van Wageningen zou door haar internationale aanzien een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan zulke werkelijk toekomstgerichte landbouw. Wij pleiten dus voor samenwerking met visionaire sociale bewegingen, in plaats van met het kapitaalkrachtige bedrijfsleven, zoals Wageningen Universiteit de laatste jaren steeds meer is gaan doen. Dat is innovatie van de bovenste plank, een richting en kennis waar Nederland en de wereld werkelijk iets aan hebben. 

Mevrouw Fresco, u bent geen voorstander van biologische landbouw, terwijl vele onderzoeken aantonen dat deze vorm van landbouw gemiddeld 70 tot 80% van de opbrengst van de industriële landbouw kan leveren met veel minder energie en zonder schadelijk stoffen. Ook pleit u voor meer gentechnologie, terwijl gentech- gewassen in de praktijk nergens hebben geleid tot hogere opbrengsten maar alleen tot afhankelijkheid van boeren en het gebruik van meer landbouwgif. De veiligheid van deze gewassen is omstreden en de techniek achterhaald door nieuwe manieren van plantenveredeling en andere manieren van opbrengstvergroting. 

Het kan anders. Op uw universiteit namen in februari 800 enthousiaste boeren, wetenschappers en consumenten deel aan de conferentie ‘Voedsel Anders’. Daar werden resultaten van, en onderzoek naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen gepresenteerd. Het was een afspiegeling van een dynamische, innovatieve beweging voor agro-ecologie die streeft naar een geregionaliseerde voedselvoorziening met eerlijke prijzen door marktregulatie. Wij denken dat dát de landbouw van de toekomst is. Daar hoort ook onderzoek bij naar nieuwe verbindingen tussen boer en consument en tussen stad en platteland en fris beleid, bijvoorbeeld steun met grond en kennis voor jonge ecologische boer(innen). 

De omslag naar duurzaam ook binnen de Wageningen Universiteit verder brengen is de mooie uitdaging die we bij u neerleggen. Als voorzitter en woordvoerder van de hele universiteit wordt u geacht recht te doen aan de vele medewerkers en studenten die hun tijd en energie steken in studies naar landbouwvormen die een positieve bijdrage leveren aan voedselzekerheid, bodemleven, klimaat en gezondheid. We zijn heel benieuwd of u de universiteit zult weten om te vormen naar een voorloper in echt duurzame voedselvoorziening en wensen u veel succes bij deze koerswijziging.

 Janneke Bruil, André van der Vlugt, namens de organisatie van de conferentie ‘Voedsel Anders’ aan de Wageningen Universiteit (zie www.voedselanders.nl)