Hier een persoonlijke brief van Hans Geurts ,melkveehouder, aan de TweedeKamer over CETA-1 11 – 2 – 2020
Geachte leden van de Tweede Kamer,
Mijn naam is Hans Geurts, ik ben melkveehouder, bestuurslid van de NMV (Nederlandse Melkveehouders Vakbond) en voorzitter van Platform Aarde Boer Consument. Ik schrijf deze brief echter op persoonlijke titel.
Inleiding
Op 12 februari hebt u een plenair debat over CETA, het handelsverdrag tussen de EU en Canada. Vervolgens zult u binnen uw partij de afweging moeten maken of u voor of tegen dit verdrag gaat stemmen.
Ik roep u bij deze op om tegen de goedkeuring van CETA te stemmen.
U heeft al veel informatie ontvangen, zowel voor als tegen CETA.
De argumenten voor CETA betreffen vooral financiële argumenten; CETA zou voor economische groei zorgen en Nederland en de EU op de korte termijn financieel voordeel bezorgen. Hierbij heerst nog altijd het in mijn ogen volstrekt achterhaalde dogma dat meer handel altijd goed is en protectionisme slecht is. Ieder weldenkend mens snapt dat elk beleid altijd voordelen en nadelen heeft en winnaars en verliezers kent.
Vanuit deze korte termijn gedachte zou ik als melkveehouder eigenlijk voor het CETA verdrag moeten zijn, want de EU kan meer kaas naar Canada exporteren. Afgedwongen is dat Canada bijna 18000 ton kaas vanuit de EU heffingsvrij binnen moet laten. Dit vertegenwoordigt ongeveer 180 miljoen kg melk wat neerkomt op 1,3 % van de NL of 0.12 % van de EU melkproductie.
En toch ben ik tegen CETA. Mijn weerstand gaat echter maar gedeeltelijk over CETA zelf en betreft vooral het wereldhandelsbeleid zoals dat via de WTO en haar voorgangers de afgelopen 30 jaar heeft plaats gevonden en de bilaterale verdragen zoals TTIP 2.0, Mercosur en verdragen met Nieuwzeeland, Australië, Thailand, Indonesië, enz. die er nog aan zitten te komen.
CETA is in feite het eerste grote bilaterale verdrag waarover u kunt stemmen. Als CETA aangenomen wordt is de kans groot dat ook volgende nog veel schadelijkere verdragen aangenomen worden. Het is daarom van groot belang CETA tegen te houden en daarmee een veel eerlijker handelsbeleid af te dwingen.
Nadelen CETA / vrijhandelsverdragen
Het wordt steeds duidelijk dat het huidige vrijhandelsbeleid grote nadelen kent. Ik vraag u om vooral eens naar de lange termijn te kijken; waar willen we met z’n allen naar toe, welke doelstellingen heeft u en welk beleid past daar het beste bij?
In zijn algemeenheid zijn deze doelstellingen bij de meeste politieke partijen het zelfde: Het beleid moet lijden tot een duurzame wereld, duurzaam op het gebied van milieu, waterkwaliteit, dierenwelzijn, klimaat, biodiversiteit, voedselveiligheid, arbeidsomstandigheden, enz. Ook vind u het belangrijk dat er voldoende banen zijn, iedereen een fatsoenlijk inkomen kan verdienen en wat landbouw betreft dat boeren een eerlijke, kostendekkende prijs voor hun producten moeten krijgen.
Het is mijn overtuiging dat met het huidige vrijhandelsbeleid deze doelstellingen nooit gehaald kunnen worden, sterker nog, vaak staan deze zelfs haaks op elkaar.
- Oneerlijke concurrentie; extra kosten duurzaamheid versus lagere opbrengstprijzen op de wereldmarkt
De liberalisering en het vrijhandelsbeleid van de afgelopen 30 jaar hebben er voor gezorgd dat boeren wereldwijd tegen elkaar uitgespeeld worden, terwijl zij onder totaal andere omstandigheden moeten werken. Andere omstandigheden wat betreft grond en klimaat, maar ook wat betreft duurzaamheidsstandaarden. De eisen op het gebied van milieu, waterkwaliteit, dierenwelzijn, voedselveiligheid, enz. liggen in de EU op een zeer hoog niveau, waarbij Nederland er vaak nog een schepje bovenop doet. Ik heb hier alle begrip voor, maar uiteraard brengt dit extra kosten met zich mee.
Het is voor mij onbegrijpelijk dat vervolgens vrijhandelsverdragen afgesloten worden waarbij producten in de EU binnengelaten worden die in de verste verte niet aan onze standaarden hoeven te voldoen en hierdoor een veel lagere kostprijs hebben. In feite is alleen voedselveiligheid een reden om producten tegen te mogen houden. Een goed handelsbeleid zou landen of regio’s (zoals de EU) het recht moeten geven om hun landbouw te beschermen en producten tegen te houden met lagere standaarden dan waaronder de eigen boeren mogen produceren. Onze kosten worden steeds hoger en zullen met nieuwe maatregelen vanwege het stikstofbeleid, het klimaatbeleid en biodiversiteit de komende jaren alleen maar verder stijgen. De melkprijs stijgt echter niet mee en kan zelfs weer gaan dalen. Een onhoudbare situatie die door verdragen als CETA, TTIP 2.0, Mercosur, enz. alleen maar erger wordt.
Een duurzame landbouw en dit vrijhandelsbeleid gaan niet samen!
- Kostendekkende opbrengstprijzen zijn bijna onmogelijk
De belangrijkste reden die het moeilijk maakt om de melkprijs te verhogen is de rechtstreekse koppeling van de Europese melkprijs aan de wereldmarkt melkprijs. Het is bijna niet meer mogelijk de melkprijs te verhogen als dit betekend dat deze boven die op de wereldmarkt komt. De wereldmarktprijs houdt echter geen enkele rekening met de extra kosten die Nederlandse boeren moeten maken. Deze wordt enkel bepaald door vraag en aanbod en ligt bijna altijd op een veel te laag niveau.
Het ergste is dat het EU beleid hier bewust op aangestuurd heeft. Het GLB is voortdurend afgestemd op het vrijhandelsbeleid. De minimale melkprijs in de EU werd in het verleden bepaald door de richtprijs. Deze werd ondersteund door interventie en importheffingen. Hiermee lag de melkprijs echter 30% hoger dan op de wereldmarkt. Dit paste niet in het vrijhandelsbeleid, dus is deze ondersteuning afgebouwd zodat de melkprijs ging dalen richting wereldmarktprijs. Die daling werd in de eerste jaren voor 60% vergoed met de melkpremie. Deze is daarna opgegaan in de bedrijfstoeslag en nu in de betalingsrechten. Deze zijn vaak wel de helft van het inkomen van de mekveehouders. In plaats van te kunnen leven van een kostendekkende melkprijs zijn melkveehouders nu dus steuntrekker van de overheid geworden. De betalingsrechten zijn echter al veel lager dan de oorspronkelijke melkpremie en ook deze vergoeding onder druk. Tot overmaat van ramp is in 2015 ook in lijn met het vrijhandelsbeleid de melkquotering afgeschaft. De melkproductie in de EU is hierdoor fors gestegen en de melkprijs fors gedaald, zowel in de EU als op de wereldmarkt wat nu één open verbinding is.
Hoe komen we hier uit? Het cynische is dat juist Canada wat betreft de melkveehouderij een perfect systeem heeft wat Canadese melkveehouders wel een kostendekkende melkprijs oplevert. Canada heeft namelijk een flexibel melkquotum, waarbij de productie afgestemd wordt op de Canadese consumptie en zuivel vanuit de wereldmarkt tegengehouden wordt.
Voorstanders van meer vrijhandel proberen dit systeem voortdurend te ondermijnen en kapot te maken, waarvan de gedwongen import vanuit de EU een voorbeeld is. Wat ik wil is niet de Canadezen lastig vallen met Europese melk die ze helemaal niet nodig hebben, maar het systeem van Canada overnemen zodat ook in de EU melkveehouders een kostendekkende melkprijs kunnen realiseren. Ik zie de Canadese melkveehouder net zoals andere melkveehouders op de wereld als collega’s en niet als concurrenten. We moeten naar een systeem toe waarbij alle melkveehouders op de wereld een kostendekkende prijs kunnen realiseren, zodat extra kosten voor duurzaamheidsbeleid gewoon doorgerekend worden.
Het zal voorlopig niet haalbaar zijn om het Canadese systeem in te voeren, maar de EMB (European Milk Board waar NMV en DDB lid van zijn) heeft een alternatief plan ontwikkeld waarmee de melkprijs in de EU op kostendekkend niveau kan komen. Dit crisisplan, het MVP geeft de EU de mogelijkheid bij een melkprijs die te ver onder kostprijs ligt in te grijpen en de melkproductie in de EU te verlagen. Hiermee kan vraag en aanbod weer in evenwicht komen, worden overschotten voorkomen en kunnen ook melkveehouders in de EU kostendekkende prijzen realiseren. De EMB streeft er naar om dit crisesplan in het GLB te verankeren.
Door het vrijhandelsbeleid ontstaat echter het probleem dat de teruggang van de EU melkproductie door goedkope importen van buiten de EU weer kan wordt opgevuld. De handelsverdragen waar nu aan gewerkt wordt zullen dit probleem enorm versterken.
Het vrijhandelsbeleid en de aanpassingen van het GLB daarop zijn de oorzaak van de lage opbrengstprijzen van de Nederlandse en Europese boeren. De vrijhandelsverdragen waar nu over onderhandeld wordt zullen dit nog eens versterken. Boeren hebben de hoge kosten van het duurzame EU beleid en de lage opbrengsten van de wereldmarkt. Een onhoudbare situatie. Dit vrijhandelsbeleid maakt eerlijke, kostendekkende opbrengstprijzen voor de boer onmogelijk.
De EU, maar ook andere landen/regio’s moeten ook binnen het handelsbeleid het recht krijgen hun boeren en landbouw te beschermen.
Eerlijke kostendekkende opbrengstprijzen en dit vrijhandelsbeleid gaan niet samen. Elke politieke partij die eerlijke kostendekkende prijzen voor de boeren wil moet tegen CETA en de volgende vrijhandelsverdragen stemmen.
- Klimaatdoelstellingen onhaalbaar
De EU heeft onlangs de Green Deal gepresenteerd waarbij volgens planning maar liefst 1000 miljard euro geïnvesteerd gaat worden om de EU klimaatneutraal te maken. Tegelijkertijd blijft de EU maar sturen op meer vrijhandel en nieuwe handelsverdragen. Voor mij een volstrekt onbegrijpelijke handelswijze.
Dit vrijhandelsbeleid is een enorme aanjager van meer uitstoot van CO2. Volstrekt nodeloos worden producten, zeker niet alleen vanuit de landbouw de hele wereld over gesleept. Meestal niet omdat deze producten in andere landen niet te maken zijn, maar omdat ze door lagere loonkosten, lagere milieukosten, lager dierenwelzijn eïssen, enz. enz. goedkoper zijn. De enorme vrachtschepen die deze transporten verzorgen varen vaak nog op zeer vervuilende stookolie. De hoeveelheid onnodig transport ter zee, door de lucht en op het land die hierdoor elke dag weer plaatsvind is gigantisch. Ik vind het onbegrijpelijk dat partijen die aangeven zich druk te maken over de klimaatverandering voor verdragen kunnen stemmen die de uitstoot van broeikasgassen alleen maar verder aanjagen.
Het vrijhandelsbeleid, CETA en andere verdragen zijn compleet achterhaald en betreffen eigenlijk beleid van de vorige eeuw. Om wereldwijde problemen op te lossen moeten we naar een beleid toe dat zoveel mogelijk regionaal de kringlopen sluit. Productie zo dicht mogelijk bij consumptie.
Iedereen heeft het over kringlooplandbouw, maar ook deze zal met dit vrijhandelsbeleid nooit van de grond komen. Kringlopen zo dicht mogelijk sluiten zal echter in de hele samenleving plaats moeten vinden, dit vrijhandelsbeleid staat daar haaks op.
Think global, act local !!! CETA en andere vrijhandelsverdragen staan haaks op het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Dit vrijhandelsbeleid en een goed klimaatbeleid gaan niet samen.
- Ondermijning van de democratie
De investeringsbescherming ICS geeft buitenlandse bedrijven de mogelijkheid om de staat aansprakelijk te stellen met indien mogelijk miljardenclaims. Hoe is voor mij onbegrijpelijk dat er nog steeds politici zijn die dit onderschatten en denken dat het wel mee valt. Er lopen wereldwijd al talloze zaken met extreme claims. En er zijn ook al vele zaken bekend waarbij de politiek besluitvorming heeft aangepast onder druk van een dergelijke claim.
Hoe kunt u er mee instemmen dat buitenlandse multinationals (ook uit de VS met vestigingen in Canada) zo’n enorme macht krijgen in Nederland, de EU en de rest van de wereld? En dat terwijl dit verstrekt onnodige wetgeving is. Zowel in de EU als in Canada is een prima rechtssysteem waar bedrijven aanklachten in kunnen dienen indien nodig.
ICS is in feite een directe ondermijning van de democratie in Nederland en Europa. Het feit dat deze volstrekt onnodig bescherming nog steeds in dit verdrag zit geeft aan hoe sterk de lobby van de multinationals nu al is. Deze macht zal bij invoering hiervan nog veel groter worden.
Alleen ICS moet al voldoende reden zijn om tegen CETA te stemmen. CETA en ook volgende handelsverdragen mogen nooit doorgang vinden zolang deze ondemocratische investeringsbescherming hier deel van uit maakt.
De investeringsbescherming voor buitenlandse bedrijven maakt multinationals veel te machtig en ondermijnt de democratie. Deze moet volledig uit CETA verwijderd worden.
CETA, Mercosur, TTIP 2.0 en andere handelsverdragen zorgen voor oneerlijke concurrentie, maken het realiseren van eerlijke kostendekkende opbrengstprijzen in de landbouw onmogelijk, jagen de uitstoot van broeikasgassen aan en ondermijnen de democratie. Dit vrijhandelsbeleid maakt multinationals nog machtiger, maakt de rijken rijker en de armen armer.
De wereld is toe aan een nieuw beleid, een duurzaam beleid waarbij kringlopen op een zo regionaal mogelijke schaal gesloten worden. ‘Think global, act local’ moet het uitgangspunt worden.
U als Nederlandse Tweede kamer leden hebt de kans om een historische verandering van het wereldhandel beleid tot stand te brengen. Door CETA te stoppen kunt u een omwenteling te weeg brengen die wereldwijd impact zal krijgen Na CETA zullen ook andere handelsverdragen aangepast moeten worden en kan toegewerkt worden naar een veel eerlijker handelsbeleid.
Met vriendelijke groet,
Hans Geurts, melkveehouder te Veulen
06 40345850