(Overgenomen uit de september-editie van het Wervel-blad) Na de Stille en Atlantische Oceaan heeft nu ook West-Europa een plasticprobleem op zee. In plaats van een gigantische ‘plasticsoep’ spreken onderzoekers nu over een ‘plastic bouillon’ in de Noordzee. Het begint allemaal in de badkamer en in de wasmachine. Fijne textielvezeltjes van je fleecetrui (1900 per wasbeurt) of nylondeeltjes van mijn broek: elke wasbeurt maakt dat er plastic deeltjes van het textiel loslaten. Via de afvoer van de wasmachine belanden ze in het riool. “In de afvalwaterzuiveringsinstallatie worden veel plastic deeltjes tijdens de zuivering in het slib weggevangen, maar we tellen minstens twintig plastic deeltjes per liter water in het gezuiverde rioolwater dat daarna op het oppervlaktewater wordt geloosd”, zeggen ecotoxicologen Hether Leslie en hoogleraar Dick Vethaak van het Instituut voor Milieuvraagstukken aan de Universiteit Amsterdam.
Goedkoper Volgens een schatting van de Engelse wetenschapper Mark Browne komen er textieldeeltjes los maar ook kleine plasticdeeltjes (zogeheten ‘scrubs’) in cosmetica, handzeep, douchegels en tandpasta. “Deze deeltjes worden pas sinds vijf jaar toegevoegd en geven een reinigend effect aan huid en tanden. De toegevoegde plasticdeeltjes zijn goedkoper dan zand- of kleideeltjes of gemalen kokosvezels. De cosmetica-industrie heeft kennelijk niet nagedacht over de milieugevolgen.” ‘Goedkoper’: waar hebben we dat meer gehoord? ‘Gangbare landbouw is goedkoper dan biologische, nylon goedkoper dan hennep, Braziliaanse soja goedkoper dan Europese eiwitten’ en ga zo maar verder. Goedkoper, omdat niet àlle kosten worden doorgerekend.
Bouillon De onderzoekers spreken van een ‘plasticbouillon’ in plaats van een ‘plastic soep’, omdat de synthetische textielvezels en cosmeticadeeltjes niet zichtbaar zijn. Deze microvervuiling komt bovenop de grote brokken macroplastic die aangevoerd worden, vermoedelijk via alle grote waterwegen van Europa. “Het gaat om slijtage aan verpakkingen, schoenzolen, fiets- en autobanden, kunststof bouwmaterialen”, aldus het vakblad H2O. Volgens een schatting van de UNEP, het milieuprogramma van de VN, zouden zo wereldwijd dagelijks acht miljoen grotere stuks in de zeeën belanden. De onderzoekers wijzen op de bedreiging die de verbrokkeling van grote stukken plastic afval en de micro plasticbouillon in de Noordzee kan gaan vormen. Aan de plastic deeltjes kunnen zich allerhande slecht afbreekbare microverontreinigingen hechten, zoals residuen van landbouwgif en vlamvertragers. Plankton en micro-organismen gebruiken dit plastic als substraat, waardoor het spul wegzakt in de diepte en voedsel vormt voor mosselen, krabben, kreeftjes en vissen. Ook de al lang verboden PCB’s van Monsanto komen uiteindelijk alsnog in zee terecht en kunnen zo in de voedselketen opduiken. Tot op heden blijft het oorverdovend stil over de mogelijke aanwezigheid van PCB’s in vis.
Wervel promoot hennep in zijn honderden toepassingen. Het product dat niet op basis van hennep gemaakt kan worden, moet nog uitgevonden worden! Het is een uitstekend alternatief voor plastic.
“Ja, maar, hennepkleding en andere henneptoepassingen zijn zo duur! Is dat dan niet wat elitair?”
Hennepproducten behoren voorlopig nog tot een nichemarkt en dan zijn de prijzen doorgaans hoger dan de massaproductie die vervangen dient te worden: katoenteelt die 25 % van alle insecticiden in de wereld opeist, soja die overzee natuur en hele bevolkingsgroepen vernietigt, nylon op basis van opdrogende petroleumbronnen, etc.
Door Luc van Krunkelsven, www.wervel.be