Op 4 september presenteerde de Strategische Dialoog-groep hun rapport. Dit was een initiatief van Ursula von der Leyen en DG Agri binnen de Europese Commissie, onder andere naar aanleiding van de boerenprotesten dit jaar. De dialoog werd gehouden met 29 vertegenwoordigers van o.a. boeren- en maatschappelijke organisaties en de agribusiness.
Hier een korte analyse van de positieve en negatieve zaken uit het rapport, met mogelijke alternatieven. Dit ook naar aanleiding van analyse van European Coordination Via Campesina, ARC2020 en Slow Food, waar hieronder aan gerefereerd wordt.
Positieve punten
– European Coordination Via Campesina en maatschappelijke organisaties mochten meepraten, naast de usual suspects als Food Drink Europa en COPA COGECA.
– Goede analyse van de situatie en goede doelstellingen voor boer, milieu en natuur.
– Aanpak van oneerlijke handelspraktijken / Unfair Trading Practices, waardoor boeren beter beloond worden. Eerlijke prijzen wordt ook genoemd als doelstelling. En binnen de aanpak van UTP wordt er gestreefd naar een prijs aan de boer waarin alle kosten vergoed worden. Dit betekent echter (nog) niet een algehele minimumprijs aan alle boeren.
– Erkenning dat huidige stelsel van hectaresubsidies eigenlijk niet door kan gaan, zeker niet als Oekraïne lid wordt van de EU. Men wil overgaan tot gerichtere betaling aan kleine boeren en gezinsbedrijven.
– Goede voorstellen voor overheidsaanbestedingen, waarbij overheden het goede voorbeeld kunnen nemen binnen hun duurzaam inkoopbeleid.
Negatieve punten en alternatieven
– Het blijft bij mooie woorden en doelen, maar de voorstellen zijn verder vaag. Men wil de kool en de geit sparen en Business As Usual blijft voorop staan. Dat komt vooral omdat concurrentievermogen (op de wereldmarkt) naast duurzaamheid een belangrijke doelstelling blijft. Dit neoliberale beginsel, is sinds 1992 in het GLB geslopen, terwijl het eerder nooit een doelstelling van het GLB was.
ECVC hierover: ‘Farmers want to work in solidarity, not in competition. Competitivity and competition logic remains central in the report’s recommendations.’
– Geen pleidooi tot daadwerkelijke effectieve marktregulering die leidt tot eerlijke prijzen aan alle akkerbouwers en veehouders.
Zoals ECVC het zegt: ‘However, the need for market regulation in order to ensure fair and stable prices should have been at the core of the recommendations, and to date the necessary discussion on supply management, public stocks, and minimum support prices is lacking.’
Bij genoemde marktregulering kunnen de huidige hectaresubsidies ook daadwerkelijk verdwijnen, en kan het GLB-budget worden ingezet voor hogere beloning van boeren voor groen-blauwe diensten aan de samenleving, extensivering en een meer agroecologische transitie.
– Men blijft zich richten op bewustwording van consumenten en labeling in de hoop dat zij daardoor milieu- en diervriendelijkere voeding zullen kopen. Dit ondanks het – zeker in Nederland – lage, en nauwelijks stijgende marktaandeel van b.v. biologische producten.
Daarnaast wil op een heel bureaucratische en ineffectieve manier, boeren belonen voor milieuvriendelijk gedrag.
Effectiever zou zijn EU-breed te komen tot hogere milieu- en dierenwelzijnswetgeving en ecotaksen op fossiele brandstoffen en andere vervuilende stoffen. De voorwaarde hiervoor is wel dat de EU haar markten beschermd, om oneerlijke concurrentie voor boeren te voorkomen. En dus zeker geen nieuwe handelsverdragen als EU-Mercosur afsluiten.
Hiervoor is het ook nodig dat de huidige WTO-regels worden vervangen door nieuwe multilaterale handelsregels. Platform Aarde Boer Consument ondersteunt de huidige campagne van La Via Campesina en ECVC hiertoe.