Er is door een aantal Europese NGO’s een alternatief opgesteld voor het ‘corporate-driven’ beleid van de EU Commissie, nl het AlternativeTrade Mandate. Dit alternatief werd op 6 mei kort toegelicht door Guus Geurts, en aan de hand van stellingen werd er gedebatteerd. Na afloop van het debat gaven de VVD en het CDA-kandidaten deze alternatieve plannen de rode kaart, maar de kandidaten van de SP, de CU/SGP, GroenLinks, de Partij voor de Dieren en De Groenen (vanuit het publiek) zetten het sein op groen! De ‘ATM’ pledge‘ ( =belofte) kon ter plekke ondertekend kon worden. De ChristenUnie/SGP was weliswaar aarzelend maar stemde toch vóór dit alternatief. De PVDA-vertegenwoordigster (Statenlid in Noord-Brabant) maakte nog enig voorbehoud, zij ging overleggen met de EU fractie. Wij laten hier nog horen wat het definitief wordt.
Via www.alternativetrademandate.org wordt voor heel Europa bijgehouden welke kandidaten voor de ATM-voorstellen hebben gestemd. We beschouwen de steun voor de ATM dit als een soort stemwijzer van onze kant. De kandidaten die zich aan ‘het ATM’ committeren zullen we ook na de verkiezingen volgen op hun stemgedrag. Hoe gaan ze daarna daadwerkelijk stemmen? Wij laten het aan de gezamenlijke Europese NGO’s om die ‘monitoring’ vorm te geven. Voor meer info over de opzet van het debat en voor links naar ‘Alternative Trade Mandate; zie: https://aardeboerconsument.nl/wp/6-mei-debat-wageningen-commitment-eu-kandidaten-w-b-voedsel-landbouw. Onderaan nog een verslag van de avond zoals dat stond in ‘De Boerderij’.
HET DEBAT
Uit de toelichting van Guus over het ATM: Het ATM wil op veel terreinen de vrije markt verlaten. De slogan is: ‘Mens en milieu boven winst’. Voor landbouw betekent dat o.a.:
- Importheffingen verhogen voor producten waarvan alternatieven in de EU geproduceerd kunnen worden
- productiebeheersing zoals quota) uitbreiden naar andere sectoren,
- het stoppen van dumping ;
- voorraden aanleggen voor moeilijke tijden;
- een kostendekkende prijs aan de boer i.p.v. het subsidiëren van de handel en industrie.
De kern van het debat was dus: vrije markt of meer regulering? En als je dat laatste wil, hoe bereik je dat, tegen de huidige trend in? Er wed gediscussieerd aan de hand van stellingen. In het eerste deel van het debat ging het daar wel over, maar dan vooral a.d.h.v. het vrijhandelsverdrag waarover nu wordt onderhandeld met de Verenigde Staten (TTIP). Het bleek wel dat de meeste kandidaten en een het overgroot deel van het publiek dat afwezen. ‘Amerika heeft nog nooit in een verdrag de eigen standaarden gewijzigd’, aldus een spreker: ‘wij zullen ons aan hen aan moeten passen, wat betekent: lagere normen op voedselveiligheid en milieu‘.
Guus: Het gevaarlijkste onderdeel van de TTIP is de investeringsbescherming (ISDS) waarbij een soort privé rechtbank achter gesloten deuren, kan beslissen over claims van multinationals ten opzichte van nationale lidstaten. Die financiële claims kunnen ze indienen als hun (toekomstige) winst nadelig beïnvloed wordt door b.v. scherpere milieuwetgeving. Als meer Amerikaanse normen gemeengoed worden voor de EU en de V.S. worden ze vervolgens gemeengoed voor de voedselvoorziening in de gehele wereld. Hiermee wordt een meer rechtvaardige en ecologische landbouw met gezinsbedrijven verder onmogelijk gemaakt.
Maar zoals gewoonlijk en zoals te verwachten bij landbouw ging het debat daarna alle kanten op. Het is nu eenmaal een complex onderwerp. Het ging dus óók over mest, over subsidies, over de nadelige effecten van biobrandstoffen en de grootschalige soja-import, over land grabbing, over de macht in de keten (mededingingsregels , afspraken maken binnen de keten, etc.; daar heeft de LTO zich de laatste jaren voor ingespannen). Tussen CDA en PvdD ging het zelfs over klepcontroles en veetransporten.
Het viel tijdens de discussie wel op dat de meeste partijen veel vrome wensen hadden (meer zelfvoorzienend, gesloten kringloop, meer regionale afzet, duurzaam produceren, importheffingen) etc., die helemaal niet worden toegestaan binnen het huidige vrije markt regime. Dat zou dus echt afgezworen moeten worden. Alleen bij meer marktregulering kan sprake zijn vergroening en van kostendekkende prijzen, en dus voortbestaan voor de boeren.
Alle partijen – zelfs de VVD – waren het ermee eens dat boeren een kostendekkende prijs moeten ontvangen. Over hoe die dan te bereiken was minder overeenstemming. De SP en Partij voor de Dieren willen meer marktregulering en daarna kunnen de subsidies volgens de SP en de PvdD verder verlaagd worden, maar meestal bleef het onduidelijk dat deze marktregulering een voorwaarde is voor verlaging van subsidies. ‘Kunnen we nog terug’? Vroeg Leon Meijer van de Christen Unie zich af. Hij is het eens met de keuze voor marktregulering, maar ziet dat de politieke realiteit de andere kant op gaat.
Onder de kundige leiding van Hanny van Geel (bestuurslid Via Campesina, ex-bestuurslid Nederlandse Akkerbouw Vakbond) werd e.e.a. vakkundig aan elkaar geknoopt en werden de rode en groene kaarten uiteindelijk getrokken door zowel het publiek als de EU-kandidaten.
UITSLAG
De stemmingen waren als volgt: ChristenUnie en VVD zijn voor het huidige TTIP-verdrag, CDA en PvdA staken zowel de groene als rode kaart op en zijn er dus nog niet uit. SP, GroenLinks, de Partij voor de Dieren en de Groenen zijn tegen de TTIP.
Wat betreft de voorstellen uit de Alternative Trade Mandate (ATM’ pledge‘ die ter plekke ondertekend kon worden): zoals al gezegd: deze werd (grotendeels) ondersteund door SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, ChristenUnie en de Groenen. De VVD en CDA zijn tegen. De kandidaat van de PvdA denkt nog na over welke voorstellen ze steunt.
(p.s. ook het NCDO heeft een stemwijzer, over 10 thema’s, o.a.voedselzekerheid en handel, zie www.ncdo.nl/eu, Daar staat ook een schematisch overzicht van de partijprogramma’s op deze tien thema’s)
N.B.: De aanwezige kandidaat-EU parlementsleden waren:
- Jan Huitema van de VVD, (melkveehouder, , nr. 6 EU-kandidatenlijst
- Eric Smaling van de SP, (Tweede kamer lid, nr. 2 EU kandidatenlijst)
- Annie Schreijer van het CDA, (Nr. 25 – EU kandidatenlijst)
- Leon Meijer van de Christen Unie (nr. 6 EU-kandidatenlijst )
- Corinne Cornelissen van de Partij voor de Dieren. (fractiemedewerker Tweede Kamer, nr. 2 EU-kandidatenlijst)
- Marijke Vos, GroenLinks (Eerste Kamer lid, geen EU-kandidaat )
- Antoinette Knoet-Michels, PVDA Statenlid in Noord-Brabant, nr. 14 EU-kandidatenlijst)
Bovendien had ook Jolanda Verburg lijsttrekker van de ‘De Groenen’ inbreng vanuit het publiek. Zij zijn niet vertegenwoordigd in het Nederlandse parlement maar geven wel input aan de Europese Groenen.
Er was ook inbreng van deskundigen:
- Sieta van Keimpema (voorzitter Dutch Dairymen Board en bestuur European Milk Board)
- Klaas Johan Osinga (beleidsmedewerker LTO Nederland),
- Guus Geurts (o.a. XminY )
- Siem-Jan Schenk (voorzitter LTO Noord)
