…deze koe, die op 26 oktober voor het gebouw van de Europese Commissie in Brussel stond. Doel van de actie van de European Milk Boad (EMB) was opname van enige regulering – van de hoeveelheid melk die op de markt komt – in het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). En het begint er al op te lijken! Maar dan vanuit een andere ‘aanvliegroute’: Friesland Campina , een van de grooteste zuivelbedrijven in Europa, denkt over toeslagen voor boeren die minder melken. Hoe is dat gekomen?
Teveel melkpoeder
De melkprijs is nu mooi, 41 cent, maar de vooruitzichten zijn heel slecht. Er ligt 360.000 ton magere melkpoeder opgeslagen, nog van 2015/16. Dit drukt enorm op de markt. De kwaliteit in de opslag loopt terug en opslag kost 10 miljoen euro per jaar. De prijs is nu ook hoog omdat de vetnotering is verdubbeld; er wordt veel kaas verkocht (de helft van de melk gaat naar kaas).
Bijzonder is dat Friesland Campina, die van de quotering af wilde, nu moet toegeven dat ze niet alles kunnen verwerken/ verwaarden, en denkt over toeslagen voor boeren die minder melken. Wie minder melkt dan in de referentieperiode krijgt een toeslag, maar boeren die teveel melken krijgen dan slechts 10% van de melkprijs uitbetaald! De toeslag word betaald door geld dat FC hiervoor gereserveerd heeft plus het ingehouden melkgeld. (Als referentiepunt mag men kiezen: hoeveel koeien had men tussen 1 jan – 1 juli 2016, 1 jan-1 juli 2017, of 25 sept-25 okt dit jaar? De beste periode wordt uitgangspunt voor de boer.) Dat is door de ledenraad besloten.
Het besluit van FC is zeer opmerkelijk. FC is altijd groot voorstander geweest van de afschaffing van de melkquotering. Zij heeft altijd aangeven alle melk van haar leden te zullen verwerken en heeft daarvoor ook fors uitgebreid in verwerkingscapaciteit. Door de stijgende vraag naar zuivel op de wereldmarkt zou de afzet geen probleem zijn. In feite heeft FC haar leden alleen maar gestimuleerd uit te breiden.
Friesland-Campina is een van de grootste producenten in Europa dus dit zal ook invloed hebben op de andere bedrijven.
EMB ledenvergadering Hoznayo, Spanje
Dit jaar was de jaarlijkse ledenvergadering van de EMB in spanje, op 22 en 23 november. Hoe was de reactie in Spanje? ‘Daar vreest men dat de fabrieken teveel macht krijgen’, aldus Hans Geurts, voorzitter van Platform ABC. Maar, aldus Hans: ‘Als de regering niets regelt, dan maar de industrie, dat is ‘next best’.’
Er was grote belangstelling van de Spaanse pers en verschillende Spaanse politici waren aanwezig om het belang van de melkveehouderij voor het Spaanse platteland en voor de regio Cantabria, waar de vergadering gehouden werd te benadrukken. De Spaanse melkprijs lig op dit moment slechts rond de 31cent, een stuk lager dus dan in Nederland. Dit ondanks dat Spanje niet zelfvoorzienend is voor melk. Volgens de Spaanse OPL is de situatie dramatisch en stoppen er 2 bedrijven per dag.
Het grootste probleem op dit moment is de gigantische hoeveelheid van 360000 ton magere melkpoeder. De EMB vind dat de oude voorraden zo snel mogelijk afgebouwd moeten worden. Niet in het reguliere circuit (niet dumpen in ontwikkelingslanden), maar op een alternatieve wijze. Bijvoorbeeld door het in het varkensvoer te stoppen of simpelweg te verbranden en er energie van op te wekken.
In het verleden heeft de EU vaak veel geld verdiend aan opgeslagen melkpoeder, die later tegen een veel hogere prijs verkocht werd. Nu moet de EU haar verlies nemen en de poederberg zo snel mogelijk afbouwen. Temeer omdat de kwaliteit terugloopt en opslag ook veel belasting geld kost, ongeveer 10 miljoen euro per jaar.
De vergadering heeft de volgende besluiten genomen:
- Er moet een wettelijk vastgesteld crisisinstrument voor aanbod reductie in het GLB opgenomen worden. Het Markt Verantwoordelijkheid Programma (MVP) moet hiervoor als regulier instrument verankerd worden.
- De oude voorraad magere melkpoeder moet zo snel mogelijk afgebouwd worden.
- Interventie moet mogelijk blijven, maar slechts voor kleinere hoeveelheden. De interventieprijs moet omhoog naar minimaal 30 cent om een reële bodem in de markt te leggen.
- Indien de overproductie te groot is voor de interventie, moet het Melkverantwoordeliijkheids-programma in werking treden en moet de melkproductie teruggebracht worden
- Vanwege de slechte vooruitzichten moeten deze maatregelen zo snel mogelijk door de politiek omgezet worden.
De vraag is wil landbouwcommissaris Hogan daar wel aan?
Hogan heeft het de afgelopen jaren zelf al een keer toegepast in een van zijn pogingen om de melktoevloed in te dammen. En het feit dat nu de industrie het voortouw neemt zal het beleid misschien ook beïnvloeden.
Met dank aan Hans Geurts, voorzitter van Platform Aarde boer conshument en nelkveehouder in Noord-Limburg
Hier meer info over de voorstellen van Friesland Campina
En hier meer over de EMB vergadering en de ontwikkelingen van de kostprijs van Melk.