‘Voedselsoevereiniteit’ slaat aan in veel EU landen

Onlangs kwam de ‘Nyeleni newsletter’ binnen. Nyeleni is de naam van een ‘moeder aarde’-figuur in Afrikaanse verhalen, en het was ook de naam voor het eerste voedselsoevereiniteit-forum in Mali in 2007, en daarna ook voor het Europese forum in Krems., Oostenrijk in 2011. Sindsdien houden we in Europa  contact via een newsletter.

Hier een paar fragmenten uit de laatste nieuwsbrief, je kunt er misschien nog ideeën uit oppikken!  (De volledige versie vind je op  Nyeleni newsletter , nummer 4 )

Oostenrijk

In Oostenrijk werd in April een driedaagse bijeenkomst georganiseerd waar 250 mensen een sterk netwerk van producenten en consumenten vormden, en bedachten hoe ze het landbouwsysteem socialer en ecologischer konden maken. Ze werkten met inbreng van boeren, koks, consumenten, hoveniers, kritische wetenschappers, studenten, activisten, agrarische werknemers, etc., maar ook waren er regionale workshops.  (De Nyeleni-benadering: bekijk het vanuit verschillende perspectieven: mensen kunnen uit een regio komen maar ze hebben ook hun beroep, hun kijk als man of vrouw, jongere of oudere, etc.) Er werden 20 concrete projecten ontwikkeld waar men aan gaat werken! 

Kroatië

In Kroatië zijn meteen naa het Nyeleni Froum in 2011 een paar groepen opgestart:  voor biologische landbouw, ‘korte ketens’, zaden verzamelen etc. ZA komen een keer per jaar bij elkaar en hebben al aardig wat media-aandacht gekregen. In Kroatië wordt nog voor 69% geproduceerd op gezinsbedrijven die gemiddeld 5 ha groot zijn, maar dat aantal neemt snel af. ‘Europese subsidies gaan grotendeels aan hun neus voorbij en wetten veranderen steeds, dat maakt het lastig voor kleine boeren. De eigen zaadproductie gaat verloren. Daarom werken we hard, en het publiek waardeert wat we doen. We willen ons voordeel (nog veel boerenbedrijven) uitbuiten en gebruiken als basis voor een programma voor ecologische en lokale economische ontwikkeling, war we zoveel mogelijk mensen achter willen krijgen.’  

Italië 

Hier bereidt men zich voor op de Expo van 2015 in Milaan, met als thema: ‘Feeding the Planet, energy for life’. En de uitdrukkelijke opdracht is om er ‘civil society’ bij te betrekken, het moet een ‘People’s Expo’ worden. Dus de Italiaanse bijdrage aan deze laatste Nyeleni newsletter kwam van het secretariaat van ‘The People’s expo’, waaraan zo’n 40 groepen meedoen die bezig zijn met ‘voedsel’. Er is al een ‘charter’ uitgebracht, waarin ‘het recht op voedsel ’, voedselsoevereiniteit en de lokale economie voorop staan, zie Manifesto charter Expo Milaan  Volgend jaar juni wordt tijdens de Expo in Milaan een 6-daags Forum georganiseerd waar we vast nog meer van zullen horen.

 België

In België wordt 14 sept een eerstre “Boerenforum” georganiseerd om te werken aan de  positieve trends die er ook zijn, naast het vaak negatieve nieuws over de landbouw. We zetten ‘faire landbouw voor en door boeren’ in de schijnwerpers; boeren die zich niet van hun plaats laten verdringen en via korte ketens eerlijke prijzen krijgen van hun afnemers. Thema’s zullen zijn: toegang tot land (vooral de nieuwe pachtwet die in Vlaanderen ingaat), eigen prijzen vaststellen: faire prijzen voor faire producten; de belemmeringen die er voor korte ketens nog zijn wegnemen. For further information zie volledige versie en : boerenforum@gmail.com 

Bij de organisatie Wervel is intussen een nieuw boek gepubliceerd over de boeren-landbouw in België en in Brzilië: ‘Voeding Verknipt’, door Luc van Krumnkelsven.

 Duitsland 

Hier is men wel zeer actief wat betreft protesten tegen de megastallen ( elk jaar Januari gaan 20 tot 30.000 mensen de straat op om te pleiten voor ‘Meine Landwirtschaft’: goed voedsel en een goede boerenlandbouw), en er zijn ook veel lokale groepen bezig met ‘korte ketens’, stadslandbouw, etc.,  maar ‘voedselsoevereiniteit’ is nog niet een thema dat hen verbindt. Er zijn wel recent initiatieven genomen voor meer bundeling. De trend in Duitsland is nog steeds dat alles  grootschaliger moet, maar  veel boeren zitten mede daardoor in de problemen.  Ondertussen kan er niet voldaan worden aan de vraag naar biologisch voedsel. Werk aan de winkel dus.  

Griekenland

De Griekse duikeling in de crisis heeft geleid tot de opstart van veel nieuwe groepen, want mensen zoeken steun bij elkaar voor hun dagelijkse problemen, van toegang tot medische hulp tot voedsel en huisvesting voor het eigen gezin en voor anderen. ‘Na het Nyeleni Forum  2011 hebben we meteen datzelfde najaar een eerste voedselsoevereiniteit-forum gehouden in Griekenland. Er is nog geen sterk verband tussen alle groepen die bezig zijn, door gebrek aan geld. In Griekenland is de verstedelijking al ver doorgezet: 50% van de bevolking woont in Athene. Nu trekken mensen weer terug naar het platteland om zelfvoorzienend en duurzaam te leven, maar er is vaak gebrek aan geld en land en kennis.’ 

Daarom zijn Jenny Gkiougki en anderen met een ‘Permaculture Caravan’ gestart. In juni en juli zwierven Jenny en Peter door Griekenland om de blijde boodschap te verkondigen over duurzaam zelfvoorzienend leven dankzij landbouwtechnieken die geen fossiele brandstoffen en chemische input nodig hebben. Culturele centra, volktuinen, een kazerne, een dak in de stad, een groep van het seed-savers netwerk: alles werd aangegrepen als locatie. Het heeft via de media wel interesse gewekt in technieken van onze grootouders zowel als de laatste moderne technologische inzichten. Voor herhaling vatbaar! Zie evt.  www.elpidohori.gr/index (ook engels). 

Denemarken / Noorwegen

‘Sinds het Nyeleni forum in Krems, Oostenrijk, proberen we fondsen te krijgen voor het starten van een ‘food sovereigty project’, maar van de regering kregen we niets ‘omdat voedselsoevereiniteit tegen de Europese ideeën is’! Dat hoorde ik tenminste aan de telefoon. Maar via een ander project over klimaatverandering, waar ook Denen aan meedoen, komt voedselsoevereiniteit wel aan de orde.

Tegelijk met de algemene Vergadering van Via Campesina in Noorwegen in maart 2014 organiseerden wij een conferentie over agro-ecologie die vooral het belang de ecologische rijkdom van onze natuur , wild, vis en weiden centraal stelde. We zullen nog het onderste uit de kan moeten halen en goede projecten aan moeten dragen voor in onze landen het idee ingang vindt dat voedselsoevereiniteit het idee van de vrije markt moet vervangen en dat de weg daar naartoe de agro-ecologie is. Maar veel mensen steunen ons al omdat ons voedsel op het spel staat.’ 

Roemenië

Geïnspireerd door het Nyeleni Forum in 2011 startten wij van ‘Eco Ruralis’ in 2012 een campagne:’ Strijd om het land’.  Daarnaast coördineren wij elk jaar de Boerenmarkt en een Boeren Forum op het op het jaarlijkse FanFest festival, het festivalvoor de sociale en milieu-bewegingen) . Veel voorlopers op het gebied van voedselcollectieven en groentenpakketten vinden daar een podium. Wij ondersteunen daar ook de dorpelingen van Rosia Montana die vechten voor hun rechten op het land en tegen de plannen voor grootste goudmijn van Europa.

Dit jaar vond in Roemenië de jaarlijkse vergadering plaats van de mensen die de basisbewegingen in Centraal Azië en Europa  vertegenwoordigen binnen het CFS (Committee on Food Security)  van de de FAO. (Food and Africulture Organisation, een UN onderdeel). Bij die gelegenheid organiseerden wij een vergadering met Roemeense NGO’s , waar men het erover eens werd dat  concrete stappen moeten worden genomen om voesdelsoevereiniteit  te bereiken. Daar willen we een netwerk en een campagne voor opstarten, en we hebben goede hoop voor Roemenië en ons allemaal! 

UK 

Er gebeurt veel op het gebied van voedsel in Groot Brittannië, maar van het propageren van het begrip ‘voedselsoevereiniteit’ was het nog niet echt gekomen. Daarom concentreren we ons daar dit jaar op. In mei organiseerden we een vergadering in Birmingham met boeren, consumenten, NGO’s en activisten. Een aantal van hen gaan een netwerk-bijeenkomst voorbereiden in de zomer van 2015.

De Landworkers’Alliance (sinds dit voorjaar ook lid van Via Campesina) is erin geslaagd het aanzien  van ecologische landbouw en kleinere bedrijven te vergroten. Er is nu een netwerk opgericht van CSA groepen (Communiy supported agriculture / korte ketens) , en er is een netwerk opgericht van natuurwinkels (zie voor links de nieuwsbrief zelf). En in de tweede helft van 2014 komt er een zaden-festival. 

Nederland

De Nederlandse bijdrage aan de nieuwsbrief ging hoofdzakelijk over de Voedsel Anders conferentie afgelopen februari, en er werd verwezen naar de website (verslagen van workshops, sommige ook in het engels, en speeches van sprekers en filmpjes).

Urgenci

Dit is een internationaal netwerk voor CSA-groepen (Copmmunity Supported Agriculture, korte ketens). Urgenci heft veel contacten in West en Oost Europa en behartigt binnen het Nyeleni network de belangen van CSA groepen en netwerken van korte ketens.

Dat wij daar ons best voor doen bleek wel uit de deelname van 90 mensen aan de Europese bijeenkomst dit jaar in februari in Villarceaux.Zie (www.Urgenci.net). Judith Hitchman vertegenwoordigt de consumentenbelangen binnen de CFS-afdeling van de FAO (Committee for World Food Security, zie ook Roemenië). )

Urgenci spant zich ook in voor de solidaire economie, dus voor migranten-arbeiders en kleine boeren. Of het nu gaat om actieve boeren in Litauen of bewuste consumenten in rijke buurten of om migranten-arbeiders: allen geloven dat locale voedselsystemen een duurzamere economie en de familie-landbouw kunnen bewerkstelligen.

The Hungry for Rights project dat vorig jaar opgestart werd zal hopelijk leiden tot de oprichting van ‘Local Food Councils’. Daar zijn een aantal mensen die daarvoor getraind zijn in 5 landen hard voor aan het werken. Zij zullen ook meewerken aan de voorbereiding van de Expo in Milaan ( zie Italië) Je kun mee-praten en denken via de Changing Actors Community, zie http://www.viviconstile.org/comunita/hungry-for-rights-europe