Op 12 januari zei Paul Romer (meer omfloerst) dat de slechte beoordeling van de Chileense economie onder de socialistische president Michelle Bachelet politiek gemotiveerd was. Dat werd hem niet in dank afgenomen. Hij nam 24 januari ontslag. De econooom die genoemd wordt als Nobel prijs kandidaat gaat terug naar zijn universiteit. Hij was nog geen jaar in dienst van de Wereldbank, ald hoofd van de afdeling economie . Zijn pogingen om de Wereldbank duidelijker taal te laten spreken en minder ‘politieke’ (lees ‘neoliberale’ ) oordelen te vellen werden niet gewaardeerd.
Chili’s score in ‘Doing Business ranking’
Vanaf 2002 geeft de Wereldbank landen een score in de ‘Doing business’ -lijst voor de mate waarin ze bedrijven welgevallig zijn. Minder belasting voor bedrijven, minder regels op het gebied van werkomstandigheden en milieu, enz. De Wereldbank claimt dat er sinds 2006 al 3,188 ‘regulatory reforms’ zijn doorgevoerd. De 7 hervormingen in Chili werden gunstig beoordeeld. Maar de laatste, – een door Michelle Bachelet voorgestelde en door het congres goedgekeurde belastingherziening in 2014 – werd negatief boordeeld (zie de grafiek) . De belasting voor bedrijven werd verhoogd en sommige vrijstellingen werden afgeschaft. Tegelijkertijd werd een grondwetsherziening en gratis onderwijs beloofd. Veel kiezers hoopten dat Chili eindelijk van haar neo-liberale, van Pinochet geërfde agenda zou worden bevrijd. De militaier dictator Pinochet regeerde van 1973 to 1990. Hij voerde bij zijn aantreden meteen de neol-liberale markteconomie in, die hem door de ‘Chicago Boys’ (ex-studenten van Friedman in Chicago) werd aangereikt (lees de samenvatting van Naomi Klein’s boek The Shock Doctrine, vooral hoofdstuk 3)
Chili was Friedman’s eigen Neo-liberale experiment: ‘het Chileense wonder?’
Voorstanders van de neoliberale hervormingen roemen de macro-economische indicatoren zoals het BDP, investeringen, spaargelden en lage inflatie. Maar waar ze het niet over hebben zijn de vernietigende effecten van de deregulering van de markt op de levensomstandigheden, vooral voor de armen. Het percentage mensen dat in armoede leeft steeg van 17 procent 1969 tot 45 procent in 1985; de lonen zakten met 8 % en de werkloosheid steeg tot 20.3% in 1982. Het aandeel in het nationaal inkomen van de rijken steeg van 36.5 % in 1980 naar 46.8 % in 1989, terwijl de 50% armste mensen zakten van 20.4 naar 16.8%
Er is weinig te zien van het zogenaamde ‘ Chileense Wonder’. Dit alles was nog nooit door een zittende president van Chili getackeld. Michelle Bachelet zou de eerste zijn. De Wereldbank heeft zelf aangegeven dat Bachelet’s beslastingherziening een positieve impact zou hebben op de inkomensverdeling en belasting-gelijkheid. Maar Bachelet was in december 2017 niet meer herkiesbaar wegens een corruptieschandaal, en haar partijgenoot werd ook niet gekozen. In plaats daaarvan werd Sebastian Pinera gekozen, een succesvol zakenman die al eens president was tussen 2010 en 2014. Hiermee neemt Chili opnieuw een bocht naar rechts. De man wil een strakker budgetair beleid voeren en besparen op gratis onderwijs, pensioenen en de belastingen verlagen. Hij wil zo een aantal hervormingen van Bachelet terugdringen.
De ‘Doing Business ranking’van de Wereldbank moedigt een ‘race to the bottom’ aan tussen landen. Het is geen race naar economische groei en investeringen, laat staan een race naar verbetering van de levenskwaliteit. de vraag is: wie dereguleert het meest? Daarom vraagt de Our Land Our Business campagne de Wereldbank om die ‘Doing Business rankings’ te beindigen. Meer dan 280 organizsatie, (waaronder Platform Aarde Boer Consument) uit meer dan 80 landen hebben zich hier achter gesteld.
5 donoren
Het EBA programma van de Wereldbank wort gesteund door 5 donoren: het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, US Aid, Nederland en de bill Gates Foundation. WERD gesteund door 5 donoren. Wij schreven een protestbrief aan min. Ploumen in februari 2016. In het antwoord van mevr. Ploumen stond dat Nederland toch al van plan was met de financiering te stoppen in de zomer van 2016. Maar geen woord ten nadele van het ‘Doing Business Ranking’ programma.
Em waarom staat Nederland dan nog steeds genoemd bij de donoren op de site van de Wereldbank? Dat zoeken we uit.